Başlık: Raye: ‘Kadınların karşılaştığı tacizin büyüklüğü beni endişelendiriyor’
2024 yılı için BBC, dünya genelinde ilham veren ve etkili 100 kadını belirledi. Bu kadınlar arasında yer alan İngiliz sanatçı Raye, bu yıl Brit ödüllerinde sekiz ödülden altısını kazanarak dikkatleri üzerine çekti. Yılın Söz Yazarı ödülünü kazanan ilk kadın olarak da tarihe geçti. Bağımsız olarak çıkardığı ilk stüdyo albümü ‘My 21st Century Blues’ 2023 yılında hem eleştirmenlerden olumlu yorumlar aldı hem de ticari bir başarı yakaladı. Kendi yaşamında cinsel saldırı, uyuşturucu bağımlılığı ve beden algısıyla ilgili yaşadığı zorlukları açıkça dile getiren Raye, bestecilerin daha adil kazanç elde etmesi için çağrıda bulunuyor. BBC 100 Women’da, önceki albüm şirketi Polydor’dan ayrılmasının onun için bir dönüm noktası olduğunu paylaştı.
Raye, Polydor ile yedi yıllık sözleşmesi boyunca albümünü çıkarmayı reddettiklerini ve yerine dans müziklerinde konuk sanatçı olmasını istediklerini ifade etti. “Anlaşılan fikir şuydu: Birçok DJ ile hit parçalarım olacaktı. Sonunda bir DJ ile çalışacaktım. Ama bu fırsat bir türlü gerçekleşmedi” dedi. Raye, zamanla müzik yapmayı bıraktığını, başkalarının talep ettiği müziği yapmaya başladığını ve bu süreçte kendi yolunu kaybettiğini belirtti. “Kendinizi hoşlanmadığınız bir müzik yapmak için parçalayacak olmanın hissi, daha kötüsü yok.” Raye’nin sosyal medya paylaşımlarından sonra sanatçı ve Polydor yollarını ayırdı. Polydor’un sahibi olan Universal müzik şirketi, Raye ile çalışmaktan memnuniyet duyduklarını ve şarkıcıya gelecekte başarılar dilediklerini söyledi.
2023 yılında bağımsız çıkardığı albümü ise büyük başarı elde etti. R&B, pop ve soul türlerini harmanlayan albüm, İngiltere müzik listelerinde ikinci sıraya yükseldi ve milyarlarca kez dinlendi. 27 yaşındaki sanatçı, yolunu kendi belirlediği için kendini şanslı gördüğünü ifade ediyor. Kariyerinin kontrolünü elinde tutabilmek için terapi aldığını da sözlerine ekledi.
Raye’nin başarıları sadece geri dönüşlerini değil, aynı zamanda endüstride yaşanan değişimlerin de bir göstergesi. Kadın sanatçıların müzik endüstrisindeki rolleri giderek güçleniyor. Charli XCX, Chappel Roan, Sabrina Carpenter ve Taylor Swift gibi isimlerin global müzik platformlarındaki etkisine baktığımızda bu durum kendini gösteriyor. Raye, sosyal medyanın kadın sanatçıların endüstriyi kontrol eden figürleri geçerek kendilerini tanıtma konusunda önemli bir rol oynadığını belirtiyor. “Artık yeni bir dönemdeyiz. İnsanlar bu harika kadınların büyük işler başardığını görüyor ve paylaşma isteği duyuyorlar. Kızların bu şekilde başarılı olduğunu görmek çok güzel.”
Raye, diğer kadın sanatçıları rakip olarak görmektense desteklemenin genç bir sanatçıyken kendisine öğretilenlerin tam tersi olduğunu vurguluyor. Charli XCX’in kendisine iyi davrandığını ve bu tutumu kıran kişi olduğunu açıklıyor. Raye, başarılı kadınların karşılaştığı tuzakları da farkında. “Erkekler ve kadınlar için davranış ve kimlik standartları çok farklı. Kadınların daha nazik, daha kontrollü olmaları ve söylediklerinin daha çok farkındalar.” Chappel Roan’un konserlerde kendisine cisim fırlatılması konusundaki garipliklere dair yaşananları da hatırlatarak, “En iyi performans sergileyen kadınların kendilerini yönetme çabalarını hayranlıkla izliyorum, çünkü bu başarıların getirdiği taciz ve iftira beni gerçekten korkutuyor,” diyor. “Hâlâ büyük hayallerim var ama bunları gerçekleştirmeyi gerçekten isteyip istemediğim hakkında şüphelerim var.”
Raye, albümündeki ‘Ice Cream Man’ adlı parçada bir müzik prodüktörü tarafından yaşadığı cinsel saldırıyı anlatıyor. Şarkının sözlerinde “Yaptığın her şey beni mahvetti ve hayır, hiçbir şey söylemedim. Bu da sanırım beni bir kadın olarak kanıtlıyor” ifadeleri yer alıyor. Raye, müzik sektöründeki bu tür olumsuzlukların devam ettiğini ve gizlendiğini dile getiriyor. “Şu an işleyen birçok yanlış şey var ve umarım bir noktada sona erer” diye ekliyor. İngiltere’de Kadınlar ve Eşitlik Komitesi tarafından yayımlanan bir rapor, sessizlik kültürü nedeniyle müzisyenlerin ödül törenlerinde kendilerini taciz eden kişilerle yan yana oturmak zorunda kalabildiklerini gösteriyor. ABD’nin tanınmış sanatçılarından Sean “Diddy” Comb hakkındaki insan kaçakçılığı ve taciz suçlamaları da sektördeki sorunları gözler önüne seriyor.
Raye, kadınların korunması için net bir çözüm önerisi sunmuyor. Kadınların koruyucu bir arkadaş çevresine ihtiyaç duyduğu gerçeğinin “gerçekten üzücü” olduğunu ifade ediyor. “Taciz edenlerin durdurulması gerekiyor,” diyor.
Raye, şarkı sözlerinde iklim değişikliği, evsizlik, uyuşturucu bağımlılığı, cinsellik, ırkçılık ve homofobi gibi sık tartışılan konulara da değiniyor. Sosyal medyanın dinleyicilere ulaşıp direkt iletişim kurma avantajını kabul etmesine rağmen bu platformun hayatımızdaki rolü hakkında endişelerini de paylaşıyor. “Çoğumuz [Instagram] hikayelerimizi filtrelerle paylaşıyoruz. Artık yaşadığımız dünya böyle ve bence çoğumuz bunun farkında bile değiliz.” Raye, Londra’nın güneyinde dört kız kardeşten biri olarak büyümüş ve sosyal medyanın gençlerin öz güvenine etkisinden dolayı kaygılı. “[Sosyal medyanın] gelecek nesiller için bu kadar bağımlılık yaratan bir unsur olması beni derinden düşünüyor. Nasıl telefonu bir kenara bırakıp yürüyüşe çıkacaklar? Beğeni ya da mesaj almakla onaylanma hissine ihtiyaç duymamak nasıl mümkün olacak?” Raye, kız kardeşlerini sosyal medyada gördüğünde onları durdurduğunu aktarıyor.
Raye, sadece kendi şarkılarını oluşturmakla kalmayıp, Beyoncé, Little Mix, Ellie Goulding, John Legend, Rita Ora ve Zara Larsson gibi isimler için de şarkı yazıyor. Ancak şarkı sözleri yazarlarının, şarkıcılara oranla kazançlardan telif hakkı alma konusunda kısıtlı haklara sahip olduğu belirtiyor. Raye, ödül törenlerindeki konuşmalarında bu konunun önemine sıkça vurgu yapıyor. Şarkı yazarlarının telif hakkına sahip olmasının “normal ve zorunlu” olduğunu düşünüyor.
Raye, yeni şarkı sözlerinin yer aldığı defterlerinin çalınması nedeniyle yazma sürecinin gecikebileceğini belirtti. Bu şarkıların çoğu, beklenen ikinci albüm için hazırlanmıştı fakat defterler çalındıktan önce Raye acele etmemekte kararlıydı. “Kafamda hedef çok yüksek ve sürecin uzun süreceğini düşünüyorum” dedi. Kariyerinde olağanüstü bir dönem yaşasa da Raye, bir sonraki adımını düşünmeden edemiyor. “Gelecekte, Londra’nın güneyinde bir caz kulübü açmayı çok isterim. Hafta bir şarkı söylerim, ama asıl ev sahipliği yaparım ve şehirdeki en iyi sanatçılar burada performans sergiler…” diyor. “Ama önce birkaç albüm daha çıkarıp repertuvarımı genişletmem gerekiyor.”
