Şamanizm Nedir?
En kadim inanç sistemlerinden biridir. Asya kıtasının tamamına yayılan Şamanizm, daha çok göçebe halklar tarafından benimsenmiştir. Bu inanca göre dünya, Gök, yer ve yer altı olarak üçe ayrılır. Göktanrı inancının egemen olduğu Şamanizmde ruhlar ”İyi” ve ”Kötü” olmak üzere ikiye ayrılıyor. İyi ruhlarla iletişime geçmek için çeşitli ayinler düzenlenir. Yer altında yaşayan kötü ruhlardan korunmak içinse gök ve yer arasında denge kurulmalıdır. Kötü ruhlara ”Erlik” ismi verilirken, iyi ruhların adı Ülgen’dir.
Şamanist Davranışları Nelerdir?
1) Gidenin Arkasından Su Dökmek
Yolculuğa uğurladığımız insanların arkasından su dökmektir. Bu adet bizde su gibi git su gibi gel anlamına gelir. ölen kişi için ardından dökülen su olarak değişmiştir. Şamanlardaki inanış ise ruhun geri gelmesine inanmalarıdır.
2) Kurşun Dökmek
Şamanizm’de “kut dökme” olarak da bilinir. Kötü ruhlardan birinin çaldığı şansı geri döndürmek için yapılan bir ayindi.
3) Tahtaya Vurmak
İstemediğimiz bir şey duyulduğunda kulağı çekip tahtaya vurma adeti Şamanizm’den gelmektedir. Ormandaki ağaçlık alanlarda kötü ruhların yaşadığı düşünülerek bu ruhlarında tahtalara sindiği varsayılırdı. Bunları kaçırmak için tahtaya vurma alışkanlığı gelişti.
4) Mevlit Okutmak
Bazı dini ritüellerin bir müziksel akışı olması, en belirgin olanlarıdır. İslam dininde Kur’an’ın müzikle okunması adeti yoktur. Mevlit olarak bildiğimiz şey; Allah ve Peygambere olan sevginin anlatıldığı ‘mevlit’ isimli şiirinin melodiye dökülmüş halidir.
5) Gece Tırnak Kesmek
Şamanizm’e göre insanın ruhu, kemikte ve kanda bulunurdu. Bu yüzden geceleri tırnak kesildiğinde o tırnağın şeytanın eline geçip, insanın canına zarar geleceğinden korkarlardı.
6) Sağ Ayakla Girmek
Kapıdan çıkıp girerken önce sağ ayağın atılması yine Şamanizm’den kalmış bir adettir. Sol ayakla adım atmayı uğursuzluk olarak görürler.
7) Eşiğe Basmamak
Orta Asya Türkleri ölülerini çadırlarının önüne gömdükleri için orada bu varlıkların yaşadığını düşünürlerdi. Bazı kavimlere göre de giriş eşiklerinde kötü ruhların yaşayıp, basan kişiye de zarar vereceğini düşünülürdü.
8) Nazar İnanışı
Halk arasında çok yaygındır bazı kimselerin bakışlarıyla kötü enerji yayıp, karşısındaki kişiyi olumsuz etkilediğine inanılır. Nazar değmesin diye nazar boncuğu takılır. İslamda nazar boncuğunun yeri yoktur. Hatta bazı Araplar nazar boncuğunu günah saymaktadır.
9) Su İçerken Baş Tutmak
Şamanizm’den bize kalan diğer bir gelenektir. Şamanlar, su içerken insanın aklının başından çıkacağına inandıkları için başlarını tutardı. Bu gelenek de günümüzde yaşatılmaya devam edilmektedir.
10) 40 Sayısı
Şamanizm’den bize kalan diğer bir gelenektir. Şamanlar, su içerken insanın aklının başından çıkacağına inandıkları için başlarını tutardı. Bu gelenek de günümüzde yaşatılmaya devam edilmektedir.
11) Köpek Uluması
Şamanlar’da köpek ulumasının ölüm haberi verdiğine ve ulumayı duyan kişinin hayatının tehlikede olduğunu düşünürdü. Bu inanışla günümüzde de hâlâ köpek uluması uğursuz sayılmaktadır.
12) İsmini Söylemekten Korkmak
Eski Türkler varlığından korktukları şeylerin ismini de söylemeye korkarlardı. Bu adet günümüzde şeytan, ölüm kavramları pek kullanmayan veya cin kelimesi kullanıldığında cinlerin geleceğini düşünüp onları üç harfliler şeklinde anarak sürdürüyoruz.
13) Allah Yukarıdadır
Gök tanrı inancından dolayı Allah yukarıdan bakıyor denilirdi. Dua ederken yukarı bakıp ellerin gökyüzüne açılması da öyledir. Halbuki İslam dinine göre Allah her yerdedir.
14) Ağaca Çaput Bağlayarak Dilek Dilemek
Dilek tutmanın kökeni, Şamanizm’e dayalıdır. Şamanlar ağaçları yaşamın sembolü olarak gördüklerinden olarak gördüklerinden dolayı belirli ağaçlara kumaş parçalarını bağladıklarında o an ki tuttukları dileğin gerçekleşeceğine inanırlardı.
15) Mezar Taşı
Mezarlara taş dikilmesi, mermerden yapılarla taşın sanat eseri haline getirilecek kadar süslenmesi İslamiyet kökenli değildir. Hatta İslam dinine göre cesedin en kısa zamanda doğada kaybolmasını sağlamaktır.
