Başlık: Suriye’de Esad Yönetimi’nin Sonuna Hangi Ülkeler, Ne Tepki Verdiler?
Kaynak: Reuters ABD Başkanı Joe Biden, Suriye’de yönetimin silahlı İslamcı grupların eline geçmesinin ardından yaptığı ilk açıklamasında, ülkedeki geleceğe dair temkinli bir iyimserlik ifade etti. Biden, bu sürecin Suriyelilerin kendi ülkelerini yeniden inşa etmeleri için “tarihi bir fırsat” sunduğunu belirtti. Esad’ın eylemlerinin “hesabını vermesi” gerektiğini de vurgulayan Biden, HTŞ liderliğindeki silahlı grupların yumuşama söylemlerini dikkatle takip ettiklerini kaydetti. Biden, “Sadece sözlerine değil, aynı zamanda eylemlerine de bakacağız.” dedi.
Biden, Pazar günü ABD güçlerinin Suriye içerisinde IŞİD’e karşı “bir düzine” hava saldırısı gerçekleştirdiğini de duyurdu.
Suriye’de muhaliflerin ele geçirdiği Hama’nın önemi nedir? Suriye’de iç savaşın başlangıcından 13 yıl sonra, hangi bölgeleri kimler yönetiyor? Fotoğraflarla: Dünyanın pek çok şehrinde Suriyeliler Esad’ın gidişini kutluyor.
Türk, Rus ve İranlı dışişleri bakanları Doha’da: Astana Süreci yeniden canlanıyor mu?
Haberin devamında, Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif grupların 8 Ocak’ta Suriye’de iktidarı ele geçirdiğini duyurmasının ardından uluslararası tepkiler devam ediyor. Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, “Bugün Suriye’de geçiş düzenlemelerini başlatmalıyız. İlk önceliğimiz bu olmalı.” dedi. Pedersen, “Suriye’de yenilenme imkanını kucaklamak için tam zamanı. Suriye halkının direnişi, birleşik ve barışçıl bir Suriye için geleceğe yönelik bir yol sunuyor.” diyerek, Suriye’de istikrarlı ve kapsayıcı geçiş düzenlemelerinin ivedilikle uygulanabilmesi için bir yol haritası belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
Kaynak: EPA-EFE/REX/Shutterstock
20 Ocak’ta ABD Başkanlığı görevine başlayacak olan Donald Trump, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Rusya’nın desteğini kaybettikten sonra “ülkesinden kaçtığını” söyledi. Trump, kendi sosyal medya platformu Truth Social’da “Esad gitti” derken, “Koruyucusu Rusya ve Vladimir Putin liderliğindeki Rusya artık onu korumakla ilgilenmiyordu.” ifadelerini kullandı. Esad yönetimini destekleyen Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye’deki gelişmeleri “büyük bir endişeyle” izlediklerini belirtti. Rusya, Esad’ın “iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesi talimatını vererek ülkeyi terk ettiğini” ifade etti, ancak “Rusya bu müzakerelere katılmadı” denildi.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Beşar Esad’ın “barbar rejiminin” devrilmesini memnuniyetle karşıladıklarını alarak Suriye’de “barış ve istikrar” çağrısında bulundu. Starmer, Suriye’deki son gelişmeleri “emsalsiz” olarak değerlendirdi ve bölgedeki durumu yakından takip ettiklerini bildirdi.
Esad’ın gitmesinden memnuniyet duyduğunu belirten bir başka lider de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu oldu. Olayı Orta Doğu için “tarihi bir gün” olarak nitelendiren Netanyahu, “olası tehditlere karşı önlem alacağız” sözü verdi. Netanyahu, resmi X hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu çöküş, Esad’ın başlıca destekçileri olan Hizbullah ve İran’a karşı yürüttüğümüz etkili mücadelenin doğrudan sonucudur” ifadesini kullandı. Netanyahu, “Kendilerini bu tiranlıktan kurtarmak isteyenler için zincirleme bir tepki başlatıyor” diye ekledi. Ayrıca, İsrail’in Suriye ile “barışçıl ilişkiler” kurma arzusunda olduğunu, fakat ihtiyaç duyulursa ülkesinin kendisini koruyacağını da belirtti. 13 ay süren çatışmalar sonrasında, İsrail ile Hizbullah arasında 27 Kasım’da ateşkes anlaşması imzalanmıştı ve Hizbullah uzun süredir Esad’ın müttefikiydi.
Suriye ile diplomatik ilişkileri yeniden canlandırmaya hazır olduğunu ifade eden Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha, “Esad düştü. Putin’e güvenen tüm diktatörlerin başına gelen budur. O her zaman kendisine güvenenlere ihanet eder.” dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Suriye’de istikrarın hızla geri döneceği umudunu dile getirdi.
Arap ülkeleri de Suriye’deki iktidar değişikliğine dair açıklamalarda bulundular. Irak Haber Ajansı (INA) aracılığıyla Irak hükümet sözcüsü Basem El Avadi, Irak’ın Suriye’deki gelişmeleri dikkatle izlediğini ve Suriye’de istikrarı sağlamak amacıyla dost ülkelerle irtibat kurduğunu aktardı. Mısır, Suriye’deki tüm tarafları devletin ve ulusal kurumların yeteneklerini koruma çağrısında bulundu. Ürdün ise Suriye’deki “kardeşlerinin” yanında durduğunu ve onların irade ve tercihine saygı gösterdiğini bildirdi. Yemen Başkanlık Konseyi (PLC) Başkanı Raşad El Alimi, Suriye’deki gelişmeleri “Suriyelilerin yabancı vesayeti reddetme hakkını teyit ettikleri tarihi bir an” şeklinde değerlendirdi ve İran’a, “Yemen’den ellerini çekmesi, egemenliğine ve kimliğine saygı duyması ve halkının kendi devletini inşa etmesine imkan tanıması” çağrısında bulundu.
