Suriye’de Gözler HTŞ Üzerinde: Körfez Ülkeleri Neden Uzak Duruyor?

Suriye’de yönetimi elinde bulunduran Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ), Batılı ülkelerle aktif bir diplomatik iletişim trafiği yürütüyor. Avrupa Birliği, İngiltere, Almanya ve Fransa, HTŞ temsilcileriyle doğrudan görüşmeler için sırasıyla Şam’a diplomatlarını gönderdi. İngiliz diplomatlardan oluşan bir heyetin Pazartesi günü Suriye’nin başkenti Şam’da HTŞ lideri Ahmed eş-Şera (Muhammed Colani) ile buluştuğu bildirildi. HTŞ’nin sosyal medya hesaplarında yayımlanan fotoğraflarda, İngiltere’nin Suriye Özel Temsilcisi Ann Snow’un da bu heyette yer aldığını görmek mümkün. HTŞ, İngiliz diplomatlarla yapılan görüşmede son gelişmelerin tartışıldığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise son haftada HTŞ ile birden fazla kez temas kurulduğunu ifade etti. Bunun yanında, HTŞ’nin çağrısına yanıt olarak birçok kentte Esad’ın devrilmesi için kutlamalar yapıldığı belirtildi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, Brüksel’in Suriye’nin yeni yönetimiyle doğrudan ilişkinin artırılacağını bildirdi. Von der Leyen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapılan bir görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, “Şimdi, HTŞ ve diğer gruplarla doğrudan teması artırma ve sürdürme zamanı” şeklinde konuştu. Avrupa Birliği Dış Politika Temsilcisi Kaja Kallas, yeni lider kadrosunun kadın ve azınlık haklarına saygılı kapsayıcı bir hükümet kurma konusunda “olumlu adımlar” atması durumunda, AB’nin Suriye’ye yönelik ambargoları hafifletme konusunda hazır olması gerektiğini söyledi. Kallas, yapılan yapıcı görüşmelerin ardından AB’nin Şam’daki diplomatik temsilciliğinin yeniden faaliyete geçireceğini açıkladı. Alman Dışişleri Bakanlığı da Salı günü Alman diplomatların Şam’da HTŞ temsilcileriyle görüştüğünü duyurdu. Bakanlık sözcüsü, görüşmelerde Suriye’deki geçiş süreci ve azınlıkların korunmasının ele alındığını belirtti. Sözcü ayrıca, “Şam’da diplomatik varlık ihtimali de görüşülmüştür,” diyerek Berlin’in HTŞ’yi El Kaide ideolojisi bağlamında dikkatle izlediğini yineledi. Fransız yetkililer de, Fransız diplomatların HTŞ temsilcileriyle görüşmesinin beklendiğini bildirdi. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Roma’nın “Suriye’nin yeni yönetimiyle ilişki kurmak istediğini” ifade ederken, “azami dikkat” çağrısında bulundu. “Sözler ve eylemler birbirini tutmalı ve yeni Suriyeli yetkilileri eylemlerine göre değerlendireceğiz,” dedi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy de, İngiliz hükümetinin Suriye’deki Esad yönetimini deviren HTŞ’yle diplomatik temas halinde olduğunu belirtti. Körfez ülkelerinin şüpheleri ise devam ediyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Cumartesi günü ABD’nin Şam’ın yönetimini ele geçiren HTŞ ile doğrudan temas halinde olduğunu duyurdu. Bu, ABD’nin HTŞ ile doğrudan iletişim kurduğuna dair ilk resmi açıklama oldu. Blinken, HTŞ ile olan temaslarının özel olarak kaybolan Amerikalı gazeteci Austin Tice’ın akıbetiyle ilgili olduğunu belirtti. Bunun yanı sıra, yeni Suriye yönetiminin siyasi bürosu, Mısır, Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, BAE ve İtalya’ya, Şam’daki diplomatik faaliyetlerine dönme kararları için teşekkür etti. Ancak uzmanlar, BAE’nin Suriye’nin yeni lider kadrosuna karşı oldukça temkinli bir yaklaşım sergilediklerini ifade ediyor. AFP’ye konuşan King’s College’tan güvenlik uzmanı Andreas King, “Geçen haftaya kadar, Suriye meselesindeki en önemli muhatap BAE’ydi. Şimdi ise karşı devrimdeki ideolojik rakipleri Türkiye ve Katar başlıca arabulucular olarak öne çıkıyor,” dedi. BAE başkanlık danışmanı Enver Gargaş, Abu Dabi’de düzenlenen bir konferansta, “Birlik hakkında, tüm Suriyelilere belirli bir sistem empoze etmemek üzerine bazı makul sözler duyuyoruz. Ancak bu yeni güçlerin doğası, Müslüman Kardeşler ve El Kaide ile bağlantıları konusunda endişe verici işaretler var,” şeklinde açıklamalarda bulundu. Gargaş ayrıca, “Bir yandan iyimser olmalı ve Suriyelilere yardım etmeliyiz; diğer yandan da bölgenin böylesi çalkantılı dönemlerden geçtiğini kabul etmeliyiz. Bu yüzden tetikte olmalıyız,” diye ekledi.