Başlık: Trump, uluslararası düzeydeki ilk önemli görüşmesini NATO lideri Rutte ile gerçekleştirdi
Kaynak: NATO Yazan: Yusuf Özkan Unvan: BBC Türkçe Bildirme Yeri: Lahey 23 Kasım 2024. Ocak ayında ABD başkanlığını devralacak olan Donald Trump, seçim zaferinin ardından ilk uluslararası önemli temasını NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile yaptı. Görüşmede, Ukrayna’nın geleceği ve artan Rusya, Çin ve Kuzey Kore tehditleri üzerinde durulduğu ifade ediliyor. Rutte, “küresel güvenlik sorunları” üzerinde çalışmak amacıyla Cuma günü Hollanda hükümetine ait resmi uçakla Florida’ya gitti. Medyada duyurulmayan ziyaret, sosyal medya kullanıcılarının dikkatini çekmesiyle ortaya çıktı. Hollanda hükümetine ait “PH-GOV” adlı uçağın X hesabında, uçuş rotasına dair bilgiler yayınlandı.
Ukrayna-Rusya savaşıyla ilgili gerilim artarken barış ihtimali var mı? Ukrayna, Kuzey Kore askerleriyle ilk kez karşı karşıya olduğunu belirtti. Rusya’da askerler, savaşın dehşetini eve taşıyor: 242 kişi hayatını kaybetti. Sosyal medya paylaşımlarında, uçağın Florida’da Trump’ın ikamet ettiği Mar-a-Lago tatil beldesine yakın West Palm Beach Havaalanı’na iniş yaptığı belirtildi. Hollandalı gazeteci Menno Swart, Rutte’nin başbakanlığı döneminde kullandığı PH-GOV’un, bu seyahat için NATO tarafından kiralandığını açıkladı. NATO kaynakları, Rutte’nin ABD başkanı seçilen Trump ile görüşmek üzere Florida’ya gittiğini doğruladı.
NATO’dan Cumartesi günü yapılan açıklamada, Rutte ve Trump’ın “ittifakın karşılaştığı küresel güvenlik sorunlarını” ele aldıkları duyuruldu. Açıklamaya göre, Rutte, ABD Kongre Üyesi Mike Waltz ve Trump tarafından oluşturulan ulusal güvenlik ekibiyle de bir araya geldi. NATO, iki liderin gülümseyerek el sıkıştıkları bir fotoğraf paylaştı.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik kıtalararası balistik füze saldırısının hemen ardından gerçekleşen görüşmenin zamanlaması dikkat çekti. Hollanda medyasına göre, görüşmenin ana gündem maddeleri arasında Ukrayna’nın geleceği ile artış gösteren Rusya, Çin ve Kuzey Kore tehdidi yer aldı. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ABD başkanlık seçimlerinin ardından yaptığı açıklamada, artan Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore tehditlerine karşı ortak mücadele konusunda Trump ile görüşmek istediğini vurgulamıştı. Rutte, ayrıca Kuzey Kore askerlerinin Rusya’daki varlığıyla ilgili endişelerini dile getirmişti. Rutte’ye göre, Kuzey Kore askerleri, modern teknolojinin karşılığında Rusya için Ukrayna’ya karşı savaşıyor. Rutte, Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore arasındaki iş birliğinin sadece Avrupa için değil, ABD için de bir tehdit oluşturduğunun altını çizdi. “Kuzey Kore, füzelerle ABD’ye hızla ulaşabilir bir mesafede ve bu teknoloji Rusya’dan geliyor,” görüşünü paylaştı.
NATO liderinin, Rusya’nın nüfuzunu artırmasını engellemek için Ukrayna’ya daha fazla destek sağlanması gerektiği tavsiyesinde bulunduğu da belirtiliyor. Belçika basınına göre, görüşmenin gündeminde Trump’ın uzun zamandır rahatsız olduğu NATO’nun finansmanı konusunun da ele alındığı ifade ediliyor.
Trump, ittifak üyesi ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYH) yüzde 2’sini savunmaya ayırmalarını talep ediyor. Aksi takdirde, NATO’dan ayrılmayı veya ittifak bütçesine yeterince katkıda bulunmayan ülkelere savunma desteğinin kesilmesi veya ABD askerlerinin Doğu Avrupa’dan çekilmesi gibi seçeneklerin gündeme gelebileceğini savunuyor. Sırasıyla Hırvatistan, Portekiz, İtalya, Kanada, Belçika, Lüksemburg, Slovenya ve İspanya, ulusal gelirinin yüzde 2’sinden daha az katkı sağlayan NATO üyesi ülkeler. Polonya, Estonya, ABD, Letonya ve Yunanistan ise NATO’ya en fazla katkıda bulunan ilk beş ülke. Türkiye de GSYH’sinin yüzde 2,9’unu katkı olarak ayırıyor.
Trump ve Rutte, NATO katkı payı konusunda benzer görüşlere sahip. Rutte, Hollanda başbakanıyken Trump’ın bu konudaki görüşlerini destekleyerek ittifak üyelerinin daha fazla katkıda bulunması gerektiğini belirtmişti. Rutte, Trump’ın ilk başkanlık döneminde en iyi ilişki kurduğu Batılı liderlerden biri olarak öne çıkıyordu. Bu durumun, Trump’ın ikinci döneminde NATO ile ilişkilerin seyri için olumlu bir etki yaratacağı düşünülüyor. Rutte, seçimlerden sonra Trump’a gönderdiği tebrik mesajında, ilk döneminde güçlü bir ABD liderliği sergilediğini ifade ederek, “NATO aracılığıyla güçle barışı sağlamak için kendisiyle çalışmaktan mutluluk duyacağım” şeklinde vurgulamıştı.
