Başlık: Trump, uluslararası ilk üst düzey görüşmesini NATO lideri Rutte ile gerçekleştirdi
Kaynak: NATO Yazar: Yusuf Özkan Kuruluş: BBC Türkçe Yer: Lahey Tarih: 23 Kasım 2024
Ocak ayında ABD Başkanlığı’nı devralacak olan Donald Trump, seçim zaferinin ardından ilk uluslararası üst düzey temasını NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile gerçekleştirdi. Görüşmede, Ukrayna’nın durumu ile artan Rusya, Çin ve Kuzey Kore tehditleri masaya yatırıldı. Rutte, “küresel güvenlik sorunlarını” ele almak amacıyla Cuma günü Hollanda hükümetine ait resmi uçakla ABD’nin Florida eyaletine gitmişti. Basına kapalı yapılan bu ziyaret, sosyal medya kullanıcılarının dikkatini çekmesiyle ortaya çıktı. Hollanda hükümetine ait “PH-GOV” adlı uçağın X hesabında uçuş rotasına dair bilgiler paylaşıldı.
Ukrayna-Rusya savaşı: Gerilim artarken barış ihtimali var mı? Ukrayna, Kuzey Kore’deki askerleriyle savaştığını duyurdu. Rusya, savaşın acımasızlığını eve taşıyor: 242 kişi hayatını kaybetti. Uzmanlar uyardı: ‘Rusya bu tempoda devam ederse, Ukrayna’nın doğu cephesi çökebilir.’
Uçak, Florida’da Donald Trump’ın yazlığının bulunduğu Mar-a-Lago tatil beldesi yakınlarındaki West Palm Beach Havaalanı’na indi. Hollandalı gazeteci Menno Swart, Rutte’nin başbakanlık döneminde kullandığı PH-GOV’un, bu seyahat kapsamında NATO tarafından kiralandığını açıkladı. NATO kaynakları, Rutte’nin, ABD Başkanı seçilen Trump ile görüşmek için Florida’ya gittiğini doğruladı. Cumartesi günü yayınlanan NATO açıklamasında, Rutte ile Trump’ın, “ittifakın karşılaştığı küresel güvenlik sorunlarını” ele aldıkları belirtildi. Rutte, ABD Kongre Üyesi Mike Waltz ve Trump’ın oluşturduğu ulusal güvenlik ekibi ile de bir araya geldi. NATO, iki liderin gülümseyerek el sıkıştığı bir fotoğraf paylaştı.
Rusya, Çin ve Kuzey Kore tehdidi üzerine yapılan görüşmeler dikkat çekici bir zamanlamaya sahip. Hollanda medyası, toplantının gündeminde Ukrayna’nın geleceği ile artan Rusya, Çin ve Kuzey Kore tehditlerinin yer aldığını bildirdi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ABD başkanlık seçimlerinin ardından yaptığı açıklamada, artan Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore tehdidini birlikte ele almayı istediğini ifade etmişti. Rutte, daha önce Kuzey Kore askerlerinin Rusya’daki mevcut durumundan duyduğu endişeyi dile getirmişti. Rutte’ye göre, Kuzey Kore askerleri, modern teknoloji karşılığında Rusya için Ukrayna’ya karşı savaşmayı kabul etti. Kuzey Kore, füzelerle ABD’ye anında ulaşabilme kapasitesindeyken, bu teknolojilerin kaynağının Rusya olduğunu belirtmiştir.
NATO liderinin, Rusya’nın nüfuzunu artırmasını engellemek amacıyla, Ukrayna’ya daha fazla destek verilmesi gerektiği önerisinde bulunduğu bildirildi. Belçika basınına göre, Trump’ın yıllardır dile getirdiği NATO finansmanı konusunun da görüşmede ele alındığı kaydedildi. Trump, ittifak üyesi ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 2’sini savunma harcamalarına ayırmasını talep ediyor. Aksi takdirde, NATO’dan ayrılma, katkı sağlamayan ülkelere savunma desteğinin durdurulması ya da ABD askerlerinin Doğu Avrupa’dan çekilmesi gibi seçeneklerin gündeme gelebileceğini savunuyor.
Hırvatistan, Portekiz, İtalya, Kanada, Belçika, Lüksemburg, Slovenya ve İspanya, ulusal gelirinin yüzde 2’sinden daha az katkı sağlayan NATO üyesi ülkeler arasında yer alıyor. Polonya, Estonya, ABD, Letonya ve Yunanistan, NATO’ya en fazla katkı sunan beş ülke. Türkiye, GSYH’sinin yüzde 2,9’unu NATO için ayırıyor. Trump ve Rutte arasında NATO katkı payları hakkında benzer yaklaşımlar mevcut. Rutte, Hollanda başbakanı iken Trump’ın bu konudaki görüşlerine destek vererek ittifak üyelerinin daha fazla katkıda bulunmalarını istemişti. Rutte, Trump’ın ilk başkanlık döneminde onunla güçlü bir ilişki kuran Batılı liderlerden biriydi ve bu durum, ikinci döneminde Trump ile NATO ilişkilerinin gelişimi açısından olumlu bir işaret olarak değerlendiriliyor. Seçim sonrası Trump’a göndermiş olduğu tebrik mesajında, Rutte, Trump’ın ilk döneminde güçlü bir ABD liderliği sergilediğini belirterek, “NATO vasıtasıyla güç yoluyla barışı ilerletmek için onunla çalışmaktan mutluluk duyacağını” ifade etmişti.
