Başlık: Trump’ın Yeniden ABD Başkanı Olması Durumunda Yerine Getireceği Yedi Vaad
Kaynak: Getty Images Yazar: James FitzGerald Yayın: BBC News 7 Kasım 2024 Güncelleme: 8 Kasım 2024 Donald Trump, yeniden Beyaz Saray’a dönme vaadiyle, göç, ekonomi ve Ukrayna Savaşı konularında harekete geçme konusunda sözlerini dile getirdi. Cumhuriyetçi Parti’nin Senato üzerindeki kontrolünü ele geçirmesiyle, Trump’ın siyasette daha güçlü bir desteke kavuşması bekleniyor. Trump, zafer konuşmasında “Basit bir ilkeden hareket edeceğim: Söz verilir ve yerine getirilir. Biz sözlerimizi tutacağız” ifadelerine yer verdi. Ancak bazı konularla ilgili, hedeflerine nasıl varacağı hakkında fazla bilgi vermedi. Trump, Şubat 2023’te Fox News’te, görevi süresince gücünü kötüye kullanıp kullanmayacağı veya siyasi rakiplerini hedef alıp almayacağı sorusuna, “İlk gün dışındaki günlerde bunu yapmayacağım” karşılığını vermişti.
1) Düzensiz Göçmenlerin Sınır Dışı Edilmesi Trump, kampanya döneminde, ABD tarihindeki en büyük “düzensiz göçmenlere yönelik kitlesel sınır dışı operasyonlarına” girişeceğini ifade etti. Ayrıca, ilk başkanlık döneminde başlattığı Meksika sınırındaki duvarın inşasını tamamlayacağına dair söz verdi. Biden-Harris döneminde, ABD’nin güney sınırlarından geçenlerin sayısı rekor seviyelere ulaşmış, bu yıl ise azalmıştı. BBC ile röportaj yapan uzmanlar, Trump’ın söz verdiği ölçekteki sınır dışı işlemlerinin ciddi yasal ve lojistik sorunlarla karşılaşabileceğini, bunun yanı sıra ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini belirtti.
2) Ekonomi, Vergi ve Gümrük Düzenlemeleri Sandık çıkış anketleri, ekonominin seçmenler için öncelikli bir sorun olduğunu gösterdi. Trump, Biden’ın döneminde tarihin en yüksek seviyelerine yükselen, sonra düşen enflasyonu “sona erdireceğini” taahhüt etti. Ancak, başkanın fiyatlar üzerinde doğrudan bir etkisi kısıtlıdır. Trump ayrıca büyük vergi indirimleri vaat etti. Bahşiş alan sektörlerde çalışanlar için vergi muafiyeti sağlarken, sosyal güvenlik ödemelerine ilişkin vergileri kaldıracağını ve kurumlar vergisini düşüreceğini söyledi. Cari açığı kapatmak amacıyla, yabancı ürünlere en az yüzde 10’luk yeni gümrük vergisi uygulanmasını önerdi. Ayrıca, Çin menşeli ürünlere ek yüzde 60 vergi getireceğini açıkladı. Bazı ekonomi uzmanları, bu tür uygulamaların tüketici fiyatlarını yükseltebileceği konusunda uyarıda bulundu.
3) Kongre Saldırısı Hükümlülerine Af Trump, Joe Biden’ın 2020 seçim zaferini engellemek amacıyla yapılan Kongre Binası saldırısında hüküm giyen bazı destekçilerini serbest bırakacağını söyledi. Trump, bu olaylarda ölenler olduğunu ve saldırıyı “önemsiz” olarak nitelendirerek, hüküm giyen taraftarlarını “siyasi mahkum” olarak tanımladı. Birçoğunun “haksız yere hapsedildiği” görüşünü sürdüren Trump, bazı durumlarda ise “belki de kontrolden çıktıklarını” kabul etti.
4) Savcı Jack Smith’in Görevden Alınması Trump, kendisine karşı iki ceza soruşturması yürüten deneyimli savcı Jack Smith’i “iki saniye içinde” görevden alacağını belirtti. Jack Smith, Trump hakkında 2020 seçim sonuçlarını tersine çevirmeye çalışmak ve gizli belgeleri yasaların öngördüğü şeklide koruyamamak suçlamalarıyla iki ayrı ceza davası açmıştı. Trump, suçlamaları kabul etmedi. Her iki davanın da seçimden önce yargılama aşamasına girmesini engellemeyi başardı.
5) Ukrayna Savaşı’nın Sonlandırılması Trump, Ukrayna’ya Rusya ile olan savaşında destek sağlamak amacıyla harcanan milyarlarca doları eleştirerek, “24 saat içinde” müzakere ile sona erdireceğini vaat etmişti. Hangi tarafın pes edeceği hakkında bir açıklama yapmazken, Demokratlar böyle bir stratejinin Rusya lideri Vladimir Putin’i cesaretlendireceği görüşünde. Trump, genel anlamda ABD’nin dış savaştan çekilmesini istiyor. Sıkı bir destekçisi olmasına rağmen, İsrail’e yapılan saldırılara da son verilmesi çağrısında bulundu. Buna ek olarak, Lübnan’daki şiddeti sona erdirme taahhüdünde bulundu fakat ayrıntılara yer vermedi.
6) Kürtaj Üzerine Yasa Yok Trump, Kamala Harris ile yaptığı televizyon tartışmasında ulusal bir kürtaj yasa tasarısını imzalamayacağını söyledi. 2022 yılında, ülke genelinde kürtaj hakkıyla ilgili karar Yüksek Mahkeme tarafından iptal edilmişti. Yüksek Mahkeme’de Trump’ın ilk döneminde yaptığı atamalar nedeniyle muhafazakâr yargıçların çoğunluğu ele geçirilmişti. Üreme hakları meselesi, Harris’in kampanyasında önemli bir unsur olmuştu ve bazı eyaletlerde, kürtaj haklarını koruma ve genişletme amaçlı önlemlere onay verilmişti. Trump, eyaletlerin kendi kürtaj yasalarını belirleme hakkına sahip olması gerektiğini ifade etmiş, ancak bu konu üzerine tutarlı bir görüş sunmamıştı.
7) İklim Değişikliği Yönetmeliklerinde Esneme Trump, ilk başkanlık döneminde yüzlerce çevre koruma programını iptal etmiş ve Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen ilk ülke ABD olmuştu. Yeniden kurallarda esneme sözü vererek, özellikle Amerikalı otomotiv endüstrisine destek vereceğini açıkladı. Sık sık elektrikli araçlara karşı çıkarak, Biden’ın daha temiz araçlara geçiş hedeflerini iptal etme sözünü verdi. ABD’nin fosil yakıt üretimini artırma sözü verirken, yenilenebilir enerjilere yönelik rüzgar gücü gibi alternatiflerdense “sondaj, sondaj, sondaj” yaklaşımını benimseyecek. Trump, Kuzey Kutbu gibi bölgelerin petrol aramalarına açılmasını ve böylece enerji maliyetlerinin düşürülmesini hedefliyor fakat uzmanlar bu durumu sorguluyor.
