Orijinal Başlık: Trump’ın Başkan Olursa Yerine Getireceğini Söylediği Yedi Vaat
Kaynak: Getty Images Yazan: James FitzGerald Unvan: BBC News 3 saat önce
Göç, ekonomi ve Ukrayna Savaşı konularında harekete geçme sözü veren Donald Trump, yeniden Beyaz Saray’a dönmeye hazırlanıyor. Cumhuriyetçi Parti’nin Senato kontrolünü ele geçirmesi, Trump için siyasi anlamda önemli bir destek sağlayabilir. Zafer konuşmasında, “Basit bir ilkeye göre yöneteceğim: Söz verildiğinde, o söz yerine getirilecektir. Biz, verdiğimiz sözleri tutacağız” ifadelerini kullandı. Ancak bazı konularda, hedeflerine nasıl ulaşacağı konusunda pek fazla ayrıntı vermedi. Trump, Şubat 2023’te Fox News’te gücünü kötüye kullanacağı veya siyasi rakiplerini hedef alıp almayacağı sorusuna, “ilk gün dışında” böyle bir şey yapmayacağı yanıtını vermişti.
ABD Seçimleri 2024: Senato Cumhuriyetçi Parti’ye Geçti Trump ve Harris’in Türkiye’ye Bakışı Nasıldı? Trump’ın İlk Döneminde Türkiye-ABD İlişkilerinde Neler Yaşandı? Trump’ın Yeniden Seçimi, Hakkındaki Davaları Nasıl Etkileyecek?
Haberin son kısmında, “Hayır, hayır, hayır, ilk günün dışında. Sınır kapatılıyor ve sondaj, sondaj, sondaj yapıyoruz. Bunlardan sonra artık diktatör değilim” demişti.
Donald Trump’ın kazanmasının dünya için anlamı ne? 1) Düzensiz Göçmenlerin Sınır Dışı Edilmesi: Trump, kampanya döneminde ABD tarihindeki en büyük ‘düzensiz göçmenlere yönelik kitlesel sınır dışı hamlesi’ gerçekleştireceğini duyurdu. Ayrıca, ilk başkanlık döneminde başlattığı Meksika sınırındaki duvar inşasını tamamlayacağı sözünü de verdi. ABD’nin güney sınırlarından geçişler, geçen yıl Biden-Harris yönetiminde rekor seviyelere ulaşmış, bu yıl ise azalmıştı. BBC’ye konuşan uzmanlar, Trump’ın vaat ettiği düzeydeki sınır dışı işlemlerinin büyük yasal ve lojistik sorunlarla karşılaşabileceğini, ayrıca ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini belirtti.
2) Ekonomi, Vergi ve Gümrükte Hamleler: Sandık çıkış anketleri, ekonominin seçmenler için başlıca sorun olduğunu gösterdi. Trump, Biden döneminde tarihi zirvelere çıkıp ardından düşen enflasyonu “sona erdirme” taahhüdünde bulundu. Ancak, başkanın fiyatlar üzerinde doğrudan bir etki gücü sınırlıdır. Trump, ayrıca büyük vergi kesintileri vaadinde bulundu. Bahşiş alan sektörlerde çalışanlara vergi muafiyeti sağlarken, sosyal güvenlik ödemelerinde vergileri kaldıracağını ve kurumlar vergisini indirmeyi planladığını ifade etti. Cari açığı kapatmak için yabancı ürünlere karşı en az yüzde 10’luk yeni gümrük vergileri önerdi; ayrıca Çin menşeli ürünlere ek yüzde 60 vergi koyacağını belirtti. Bazı ekonomi uzmanları, bu tarz hamlelerin tüketici fiyatlarını artırabileceği uyarısında bulundu.
3) Kongre Saldırısı Hükümlülerine Af: Trump, Joe Biden’ın 2020 seçim zaferini geri almak için düzenlenen Kongre Binası saldırısında hüküm giymiş bazı taraftarlarını serbest bırakacağını açıkladı. Trump’ın teşvik ettiği iddia edilen olaylarda ölenler olmuştu. Saldırıyı “önemsiz” olarak nitelendiren Trump, hüküm giymiş yüzlerce taraftarını “siyasi mahkum” olarak tanımladı. Birçoğunun “haksız yere hapse atıldığını” belirtirken, bazıları “belki de kontrolden çıktığını” kabul etti.
4) Savcı Jack Smith’in Kovulması: Trump, kendisine karşı iki ceza soruşturması yürüten tecrübeli savcı Jack Smith’i “iki saniye içinde” görevden alacağını ifade etmişti. Smith, Trump’a yönelik 2020 seçim sonuçlarını geri çevirmeye çalışmak ve gizli belgeleri korumamanın iddialarıyla iki cezai soruşturma başlatmıştı. Trump bu suçlamaları reddetti. Her iki davanın da seçim öncesinde yargılama aşamasına girmesini önlemeyi başardı.
5) Ukrayna Savaşını Sonlandırmak: Trump, Ukrayna’ya Rusya ile olan savaşında destek olmak için harcanan milyarlarca doları eleştirmiş ve savaşı “24 saat içinde” müzakere yoluyla sonlandırmayı vaad etmişti. Trump, hangi tarafın pes etmesi gerektiği konusunda herhangi bir açıklamada bulunmadı, Demokratlar ise böyle bir hamlenin Rusya lideri Vladimir Putin’i cesaretlendireceğini savunuyor. Trump, ABD’nin kendisini yurt dışındaki çatışmalardan çekmesi gerektiğini düşünüyor.
6) Kürtaj Yasası Yok: Trump, Kamala Harris ile yaptığı televizyon tartışmasında ulusal bir kürtaj yasa tasarısını imzalamayacağını belirtti. 2022’de, ülke genelinde kürtaj hakkının Yüksek Mahkeme tarafından kaldırılmasıyla bu konu gündeme gelmişti. Trump’ın ilk başkanlık döneminde yaptığı atamalar sayesinde Yüksek Mahkeme’de muhafazakâr yargıçlar çoğunluğu oluşturuyor. Üreme hakları meselesi Harris’in kampanyasında da önemli bir konu oldu ve seçimler sonucunda bazı eyaletler kürtaj hakkını koruma ve genişletme amacıyla önlemler getirdi. Trump ise eyaletlerin kendi kürtaj yasalarını yapma hakkına sahip olması gerektiğini savunsa da bu alanda tutarlı bir görüş sergileyemedi.
7) İklim Değişikliği Kurallarında Gevşeme: Trump, ilk başkanlığı döneminde yüzlerce çevre koruma programını iptal etti ve Paris İklim Anlaşmasından çekilen ilk ülke olan ABD olmuştu. Bu dönemde de yine kurallarda gevşeme sözü vermekte, özellikle Amerikan otomotiv endüstrisine destek olacağına dikkat çekmektedir. Elektrikli araçlara sık sık eleştiriler yönelten Trump, Biden’ın daha temiz araçlara geçişi teşvik eden hedeflerini geri çevirme vaadinde bulundu. ABD’nin fosil yakıtların üretimini artırma sözü verirken, yenilenebilir enerji kaynakları yerine sürekli olarak “sondaj, sondaj, sondaj” vurgusu yaptı. Kuzey Kutup gibi bölgelerde petrol aramalarına izin verme hedefinde olduğunu belirtmiştir; ancak bu konuda uzmanlar şüpheci yaklaşıyor.
