Başlık: Trump’ın danışmanı: Kırım kaybedildi; Ukrayna barışa odaklanmalı
Kaynak: Reuters – Donald Trump’ın ABD’de Başkan olarak seçilen kıdemli danışmanı, yeni yönetimin Ukrayna’da Rusya tarafından işgal edilen toprakları geri almak yerine barışı sağlamaya odaklanacağını belirtti. Cumhuriyetçi Parti stratejistlerinden Bryan Lanza, BBC’ye yaptığı açıklamada, Trump yönetiminin Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’den “barış için gerçekçi bir vizyon” talep edeceğini ifade etti. Lanza, “Eğer Başkan Zelenskiy masaya gelir ve sadece Kırım’ı geri alırsak barışı sağlarız derse, bu bizim için ciddi olmadığını gösterir,” dedi ve “Kırım gitti” diye ekledi. Rusya 2014’te Kırım yarımadasını ilhak etti. Sekiz yıl sonra, Ukrayna’ya yönelik büyük ölçekli bir işgal başlattı ve ülkenin doğusunda toprakları ele geçirdi. Seçilmiş başkan Trump, kampanya sürecinde önceliğinin savaşı sona erdirmek ve Ukrayna’ya yapılan askeri yardımların ABD kaynaklarını tüketmesini engellemek olduğunu tekrar etti.
Zelenskiy, Trump’ın yeniden ABD başkanı seçilmesi durumunda onunla çalışmanın “zor bir iş olacağını” ifade etti. Trump’ın 2016 seçim kampanyasından bu yana siyasi danışmanı olan Lanza, Ukrayna’nın doğusundaki bölgeler hakkında yorumda bulunmadı; ancak Kırım’ı Rusya’dan geri almanın gerçekçi olmadığını ve “ABD’nin hedefi olmadığını” vurguladı. BBC Dünya Servisi’ne konuşan Lanza, “Zelenskiy bu savaşı durduracağız, barış ancak Kırım’ı geri aldığımızda olacak dediğinde, ona hatırlatırız: Kırım gitti,” diyerek şu ifadeleri ekledi: “Eğer önceliğiniz Kırım’ı geri almak ve Amerikan askerlerinin bunun için savaşmasını sağlamaksa, kendi başınızın çaresine bakın.”
ABD, hiçbir zaman Ukrayna’da savaşmak için Amerikan askerleri konuşlandırmadı ve Kiev, Amerikan askerlerinin kendi adına savaşmasını talep etmedi. Ukrayna, sadece kendi askerlerini silahlandırmak için Amerikan askeri yardımı talep etti. Ukrayna halkına büyük bir saygı duyduğunu ifade eden Lanza, onları “aslan yürekli” olarak tanımladı ve ABD’nin önceliğinin “barış ve ölümleri durdurmak” olduğunu söyledi. “Ukrayna’ya söyleyeceğimiz şey şu: Barış için gerçekçi bir vizyon olarak ne görüyorsunuz? Bu bir kazanma vizyonu değil, barış vizyonu. Ve dürüstçe konuşmaya başlayalım.” Trump, seçimleri kazandıktan sonra Zelenskiy ile bir görüşme gerçekleştirmiş ve bu görüşmeye milyarder Elon Musk da katılmıştı.
Ukrayna Devlet Başkanlığı ofisinden bir kaynak, BBC’ye verdiği demeçte, Zelenskiy ile Trump arasındaki “iyi ve uzun sohbetin yaklaşık yarım saat sürdüğünü” belirtti. “Çok önemli meselelerin konuşulmadığı, ancak genel olarak çok sıcak ve hoş bir görüşmeydi.” Trump’ın karşıtları, onu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakınlaşmakla suçlamakta ve savaş konusundaki tutumunun Ukrayna için bir teslimiyet anlamına geldiği ve tüm Avrupa’yı tehlikeye atacağı iddialarında bulunuyorlar. Zelenskiy, geçtiğimiz ay Ukrayna parlamentosuna, topraklarından ve egemenliğinden vazgeçmeyi reddeden bir “zafer planı” sundu. Trump, seçim kampanyası sırasında Moskova ile Kiev arasındaki çatışmayı “bir günde” sona erdirebileceğini belirtmiş, ancak daha fazla ayrıntı vermemişti.
Trump’ın iki eski ulusal güvenlik şefi tarafından Mayıs ayında yazılan bir makalede, ABD’nin silah yardımına devam etmesi gerektiği, ancak bu desteğin Kiev’in Rusya ile barış görüşmelerine başlaması koşuluna bağlı olduğu ifade edilmişti. Makalede, Ukrayna’nın tüm topraklarını Rus işgalinden geri alma umudunu kaybetmemesi gerektiği, ama mevcut cephe hatlarına göre müzakere etmesi gerektiği kaydedildi. Bu hafta başında Putin, Trump’ı seçim zaferinden dolayı kutladı ve Trump’ın Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için yardımcı olabileceği iddiasının “en azından dikkate değer olduğunu” söyledi.
Trump’ın danışmanı Lanza, ayrıca Biden-Harris yönetimi ve Avrupa ülkelerinin Rusya’nın Şubat 2022’deki geniş çaplı işgalinden bu yana Ukrayna’ya sağladığı desteği gözden geçirdi. “Gerçek şu ki, Avrupa devletleri ve Başkan Biden, Ukrayna’ya bu savaşı kazanması için gereken kabiliyeti ve silahları başlangıçta sunmadı ve Ukrayna’nın kazanması için şartları büyük ölçüde kaldırmadı,” dedi. Bu yılın başlarında ABD Temsilciler Meclisi, Rusya’nın işgaliyle mücadele eden Ukrayna’ya 61 milyar dolarlık askeri yardım paketi onayladı. Bir Alman araştırma kuruluşu olan Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü, ABD’nin Şubat 2022 ile Haziran 2024 arasında Ukrayna’ya 55,5 milyar dolar değerinde silah ve ekipman teslim eden en büyük silah tedarikçisi olduğunu bildirdi.
Rusya’nın Trump’ın seçim zaferinin Ukrayna’daki savaşı nasıl etkileyebileceğine dair de açıklamaları oldu. Rus haber ajansı Interfax’a göre, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov, Moskova ve Washington’un kapalı kanallar aracılığıyla “Ukrayna ile ilgili mesaj alışverişinde bulunduğunu” belirtti. Ryabkov, Putin ile Trump arasında bir telefon görüşmesi için hazırlıkların henüz başlamadığını, ancak Rusya’nın Trump’ın Ukrayna’daki krizin çözümü ile ilgili önerilerini dinlemeye açık olduğunu ifade etti. Ryabkov, Trump’ın bazı önerilerinin sadece seçim retoriği gibi göründüğünü de sözlerine ekleyerek, “Ukrayna’daki durumun çok hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulmasına ilişkin bazı mesajların… seçim öncesi dönemde kendisine daha fazla dikkat çekme yönteminden başka bir şey olmadığını düşünüyorum,” dedi.
