Türkiye’nin Afrika ile artan enerji işbirliğinde hangi ülkeler öne çıkıyor? Kaynak, Reuters Türkiye’nin dış politikasında giderek artan önemi olan Afrika, enerji işbirliği alanında da Ankara’nın ilgisini çekmeye başladı. İki hafta kadar önce, maden arama, petrol ve doğalgaz işbirlikleri üzerine yirmiden fazla Afrika ülkesiyle anlaşmalar imzalayan Türkiye’nin en kritik adımı, Somali’nin Hint Okyanusu kıyılarına gönderdiği Oruç Reis araştırma gemisiyle başlattığı sismik araştırmalar oldu. Ayrıca, yılın sonunda Nijer’de altın arama faaliyetlerine başlaması planlanıyor. Türkiye, 2000’li yılların başında başlattığı Afrika Açılımı’nı 2013 yılında Afrika Ortaklık Programı’na dönüştürerek kıtayla olan ilişkilerini daha kurumsal bir hale getirdi. Bu süreç, Türkiye’nin askeri ve savunma işbirliği anlaşmaları aracılığıyla bir takım somut sonuçlar elde etmesini sağladı. Türkiye son birkaç yıl içerisinde, özellikle enerji işbirliğine odaklandı. Somali, Sudan, Libya, Angola, Nijer, Nijerya, Fas, Cibuti, Mısır ve Cezayir gibi birçok ülke ile madencilik ve enerji alanında anlaşmalar imzaladı. Türkiye, bu ülkelerle uygun siyasi ve ekonomik koşullar oluştuğunda somut işbirlikleri gerçekleştirmeye başladı. Afrika, hidrokarbon kaynaklarının yanı sıra elmas, altın, uranyum, kobalt ve lityum gibi nadir madenlerle büyük ekonomik güçlerin dikkatini üzerine çekiyor. Türkiye, bu alandaki rekabetinde sömürgeci bir geçmişe sahip olmadığını ve Afrika uluslarıyla eşit düzeyde ilişkilere sahip olma çabasını vurguluyor. Oruç Reis, sismik araştırmalara başladı Türkiye’nin Afrika açılımında sembol ülke Somali olarak öne çıkıyor. Türkiye ile Somali ilişkileri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2011 yılındaki ziyaretiyle yeni bir boyut kazandı. Türkiye’nin, güvenlik açısından zorlu bir coğrafya olan Somali’ye gerçekleştirdiği bu ziyaret sonrasında her alanda derin işbirlikleri kuruldu. Bunun en yeni örneği, Somali ile Türkiye’nin Şubat 2024’te imzaladığı Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması oldu. Bu anlaşma, Türkiye’ye Somali’nin karasularını 10 yıl müddetle koruma karşılığında deniz kaynaklarının gelişimi konusunda katkıda bulunma hakkı tanıyor. Ayrıca, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ile Somali Petrol Otoritesi arasında “Türkiye ile Somali Arasında Hidrokarbon Arama ve Üretim Anlaşması” da imzalandı ve Oruç Reis araştırma gemisi 25 Ekim’de Mogadişu Limanı’na demirledi. Türkiye, Somali açıklarında toplam 15 bin kilometrekarelik üç blokta üç boyutlu sismik faaliyet gerçekleştirecek ve petrol bulunması durumunda üretim hakkına sahip olacak. Daha önce başka ülkelerin de sismik faaliyetlerde bulunduğu bildirilse de, bu seferki üç boyutlu çalışmaların farklı sonuçlar doğurabileceği düşünülüyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türk basınına yaptığı açıklamada, özellikle ABD’li şirketlerin bu bölgede lisans sahibi olduğunu hatırlatarak, Amerikalı bir şirketten servis hizmeti teklifi aldıklarını belirtti. Bayraktar, uluslararası firmaların da operasyonlara katılabileceğini belirtti. Somali, Ekim 2022’de Amerikan şirketi Coastline Exploration’a yedi blokta petrol arama ruhsatı vermişti. Enerji uzmanları, jeosismik araştırmaların gösterdiğine göre, Somali’nin yaklaşık 30 milyar varil petrol ve doğal gaz rezervine sahip olabileceğini öngörüyor. Türkiye ve Somali ile yapılan anlaşma, sadece denizde değil, petrol bulunabileceği tahmin edilen karasal alanlarda da sondaj yapılmasını kapsıyor. Eğer burada petrol ya da başka doğal kaynaklar bulunursa, Türkiye üretim yetkisini kullanabilecek. Nijer’de altın üretimi Türkiye’nin Afrika’daki yatırımları açısından son dönemde dikkat çeken ülkelerden biri Nijer. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, birlikte gelen üst düzey Türk heyetiyle 17 Temmuz 2024’te bu ülkeye düzenledikleri ziyaret, Nijer’deki askeri darbe sonrası cunta hükümetinin iş başında olduğu ve bölgesel gerginliğin sürdüğü bir dönemde gerçekleştiği için önem taşıyor. Nijer, altın ve uranyum gibi değerli doğal kaynaklar açısından zengin bir ülke. Askeri ve savunma alanlarında işbirliği görüşmelerinden net sonuçlar açıklanmasa da, Türkiye ve Nijer enerji bakanları arasındaki toplantıda petrol ve doğalgaz işbirliğine dair niyet beyanı imzalandı. Ayrıca, iki bakan, madencilik alanında işbirliği anlaşmasını 22 Ekim’de İstanbul’da imzaladılar. Nijer, 2019 yılında, ülkenin güneybatısındaki altın cevherleşmesi açısından yüksek potansiyele sahip üç sahayı MTA Uluslararası Madencilik Anonim Şirketi (MTAIC) kapsamında ruhsatlandırmıştı. Bu sahalarda üretimin yılsonuna doğru başlaması planlanıyor ve güvenliği Nijer askeri güçleri tarafından sağlanacak. Nijer’deki askeri darbe, birçok Batılı ülkenin yanı sıra Batı Afrika’daki komşular ve ECOWAS (Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu) tarafından da kınanmıştır. ECOWAS, Nijer’e yaptırımlar uygulamayı ve devrilen cumhurbaşkanının geri getirilmemesi durumunda askeri güç kullanma tehdidinde bulunmuştu. Mısır ve Nijerya ile hidrokarbon işbirliği Türkiye’nin benzer şekilde anlaşmalar imzaladığı ülkeler arasında Sudan da bulunuyor. İki ülke, 2018 yılında “Altın ve İlgili Metallerin Aranması ve İşletilmesi İçin İmtiyaz Anlaşmasını” imzaladı fakat teknik çalışmalar henüz somut bir üretim aşamasına geçmedi. Fas, Cibuti ve Nijerya gibi ülkelerle de madencilik anlaşmaları yapıldı ama henüz somut ilerlemeler yok. Libya’da ise Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) verilen ruhsatlar büyük bir potansiyele sahip. Libya, dünya çapında önemli petrol üreticileri arasında yer alıyor. Türkiye ile Libya’nın 2019 yılında imzaladığı deniz yetki anlaşması Doğu Akdeniz’deki dengeleri etkilemiş ve tepkilere neden olmuştu. Kaynak, Reuters Türkiye, Mısır ve Cezayir ile sıvılaştırılmış doğalgaz ticareti ve yeni üretim alanları bulma adına adımlar atmaya devam ediyor. Mısır ile yapılan en son anlaşma, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin Türkiye ziyareti sırasında imzalanmıştı. Bu anlaşma, iki ülke arasındaki enerji işbirliğini güçlendirmeyi, elektrik altyapısı ve ticaretini, yenilenebilir enerji projeleri, enerji verimliliğini, hidrojen ve nükleer enerji ile ilgili ortak projeler geliştirilmesini hedefliyor. Nijerya ile yapılan üç farklı anlaşma, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji işbirliği ve hidrokarbon ile madencilik alanındaki işbirliklerini kapsıyor. Nijerya’nın dünya petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 3’üne sahip olduğu değerlendiriliyor. Türkiye, Angola ile 2021 yılında hidrokarbon ve madencilik konularında işbirliği anlaşması imzaladı ve Angola’nın yaklaşık 13 milyar varil petrol rezervi bulunuyor.
Eski Mossad ajanları, çağrı cihazları ve telsizler üzerinden gerçekleştirilen saldırıların arka planını açıkladı. Kaynak: Getty Images. Lübnan'da Hizbullah'a yönelik yapılan saldırılarda kullanılan çağrı cihazlarının patlatılmasıyla ilgili bilgi veren...
Devamını Oku..
