Orijinal Başlık: Ukrayna-Rusya Savaşı: Gerilim Artarken Barış İhtimali Var mı?
Kaynak: Getty Images ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, Ukrayna’daki savaşı “bir günde” sona erdirmeyi vaat etmişti. Ancak cephedeki çatışmalar daha da yoğunlaşırken ve Batılı ülkeler, Ukrayna’nın Rus topraklarında taktiksel füzeleri kullanmasına izin vermişken, hızlı bir barış anlaşması imzalanma olasılığı ne kadar gerçektir? Rusya’nın Ukrayna’nın Dnipro şehrine yeni bir tür balistik füzeyle saldırmasının ardından gerilim tırmanmış durumda. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu füzenin sesten on kat hızlı olduğunu ve istenirse Ukrayna’ya silah sağlayan Batılı ülkelerin askeri tesislerini hedef almak için kullanılabileceğini belirtmiştir. Kiev, Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte Ukrayna ve Rusya arasında bir müzakere süreci başlatmasını umut ediyor. Ukrayna, Kuzey Kore askerleriyle ilk kez karşılaştığını duyurdu.
Trump: ‘Zelenskiy, tarihin en büyük pazarlamacısı, ABD’ye her ziyaretinde 60 milyar dolarla dönüyor.’
Ukrayna ve Rusya karşılıklı olarak İHA saldırıları gerçekleştirirken, Moskova da hedef alınmıştır. Uzmanlar uyarıyor: ‘Rusya bu hızla devam ederse, Ukrayna’nın doğu cephesi çöker.’
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, 2025 yılı itibarıyla savaşı “diplomatik yollarla” sona erdirmek istediğini bildirdi. Ancak bu açıklamanın zamanlaması, müzakerelerden elde edilebilecek sonuç ve 1.200 kilometrelik cephe hattındaki gelişmeler tüm dünya tarafından merak edilmektedir.
Rusya cephesinde ilerliyor Rus güçleri, Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinde ilerlemeye devam ediyor. Aynı zamanda kuzeydoğudaki Harkov bölgesindeki Kupyansk kentine ve güneydoğudaki Zaporijya şehrine doğru da yaklaşıyorlar. Ekim ayında Rusya, 500 kilometrekarelik Ukrayna topraklarını ele geçirerek, Mart 2022’den bu yana sahada kaydettiği en büyük kazanımı elde etti. Ukrayna lideri Zelenskiy, uluslararası olarak tanınan Ukrayna topraklarının yüzde 27’sinin Rusya’nın işgali altında olduğunu ifade ediyor. Buna Kırım yarımadası ve 2014’ten bu yana işgal altında bulunan Ukrayna toprakları da dahildir.
Rusya’nın, Ukrayna’nın kısmen işgal ettiği Kursk bölgesinde Kuzey Koreli askerlerin yardımıyla büyük çaplı bir karşı taarruz planladığı bilgisi geliyor. Ukrayna, Ağustos’ta başlattığı operasyon ile buradaki sınır yerleşimlerini olası bir barış müzakeresi sürecinde pazarlık unsuru olarak kullanmak amacıyla işgal etmişti. BBC’ye konuşan uzmanlar ve askeri temsilciler, Kremlin’in Trump’ın 20 Ocak 2025 tarihinde göreve gelmesinden ve olası müzakerelerin başlamasından önce mümkün olduğunca fazla toprak ele geçirmeye çalıştığını belirtiyor.
22 Kasım 2024: Ukrayna’nın iki büyük sorunu: Rusya’nın ilerleyişi ve Trump’ın geri dönüşü.
Batı menşeli füzeler ve mayınlar durumu değiştirir mi? Görevi bırakmaya hazırlanan ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, Ukrayna’ya ABD yapımı ATACMS füzelerini Rus topraklarında kullanması için izin verdi. ABD, bu füzeleri savaşın başlangıcında Ukrayna’ya vermişti, ancak yalnızca Kırım ve işgal altındaki Ukrayna topraklarında kullanılması şartıyla. ATACMS füzelerinin Rus topraklarına yönlendirilmesi savaşın dinamiklerine yeni bir unsur eklemiş oldu. Rusya, Ukrayna’nın bu iznenin verilmesini “ateşi körüklemek” olarak nitelendirerek eleştirdi. Uzmanlara göre, azami 300 kilometre menzile sahip bu füzeler Ukrayna’ya fayda sağlayacak, ancak cephedeki durumu büyük ölçüde etkilemeyecek. Analistler, Rusya’nın uzun süre bu duruma karşı hazırlık yaptığını ve füzelerin menzili içinde kalan tesislerini sınır bölgelerinden geri çekmiş olabileceğini ifade ediyor.
Ukrayna’nın, Rus topraklarında kullandığı ilk ATACMS saldırısında sınırdan 100 kilometre uzaklıktaki bir silah deposunu vurduğu düşünülüyor. ABD, füze iznine ek olarak Ukrayna’ya kara mayını göndereceğini de açıkladı. Ancak bu mayınlar sadece Ukrayna topraklarında ve sivil yerleşimlerden uzakta kullanılabilecek. Rusya, savaş başladığından bu yana piyade karşıtı mayınları kullanıyor ve bu mayınlar etkisiz hale getirilene kadar risk oluşturmaya devam ediyor. ABD’nin Ukrayna’ya sağlayacağı mayınlar ise birkaç hafta içinde etkisiz hale gelecek. Geçtiğimiz iki buçuk yılda 300’e yakın Ukraynalı sivilin mayınlardan dolayı hayatını kaybettiği tahmin ediliyor ve Kızıl Haç gibi birçok uluslararası kuruluş, mayınların kullanılmasına karşı kampanya yürütüyor. ABD, bugüne kadar Ukrayna’ya mayın sağlama konusunda temkinliydken, daha önce Ukrayna’ya tanksavar mayınlar teslim etti.
ATACMS füzeleri gibi bu mayınların da Ukrayna güçlerinin savunma hatlarını güçlendirmesi bekleniyor.
Putin: Ukrayna’ya durdurulması imkansız balistik füze ile saldırdık.
22 Kasım 2024: Ukrayna ilk kez Rus topraklarına ABD’nin verdiği uzun menzilli füzeleri fırlattı.
Kaynak: Getty Images
Rusya’nın füze saldırısı hakkında neler biliniyor? Saldırı sırasında Dnipro’da bulunan BBC muhabiri Paul Adams, füze saldırısının yerel saatle sabah beşte başlayan ve yaklaşık üç saat süren bir hava saldırısının parçası olduğunu aktardı. BBC’ye bilgi veren askeri kaynaklar, 10 bin kilometre menzil kapasiteli ve birden fazla savaş başlığı taşıyabilen füzenin Hazar Denizi yakınlarındaki Astrahan’dan fırlatıldığını belirtiyor. Füzenin hedefinin ne olduğu net değil, ancak saldırı esnasında şehir merkezi yakınındaki büyük bir sanayi tesisinde dört patlama duyulmuş. Zelenskiy, Rusya’nın Ukrayna’yı yeni bir füzeyle vurduğunu ve bu füzenin kıtalararası balistik füze (ICBM) özelliklerine sahip olabileceğini söyledi. Putin, Perşembe akşamı yaptığı açıklamada, Oreşnik adlı füzenin orta menzilli olduğunu ve test amaçlı fırlatıldığını belirtti. Putin, nükleer başlık taşımayan balistik füzenin Mach 10 hızında, yani ses hızının on katına ulaştığını, saatte 12.250 km hızla ilerlediğini ve “modern hava savunma sistemlerinin durdurma kabiliyeti bulunmadığını” iddia etti. Ayrıca Putin, bu saldırının İngiltere ve ABD füzelerinin Rus topraklarında kullanım iznine bir cevap olarak gerçekleştirildiğini kaydetti.
Ukrayna’daki kamuoyu yoklamaları değişiyor Ukrayna’daki cephe durumu zorluğunu korurken halk arasında yapılan anketlerde görüşler değişim göstermeye başladı. Neredeyse üç yıldır sürekli bombardıman, elektrik kesintileri ve uykusuz geceler yaşayan ve önümüzdeki kış için kaygı taşıyan Ukraynalılar, savaştan bıkkınlık içinde. Anketler, halkın toprak kaybı ve gelecekteki belirsizlikleri göz önünde bulundursa da Rusya ile barış müzakereleri fikrine daha sıcak baktığını gösteriyor. Razumkov Centre adlı düşünce kuruluşunun Ekim ayında yayınladığı bir ankete göre, her üç Ukraynalıdan biri müzakereleri destekliyor; geçen yıl bu oran beşte birdi. Ekim’de yapılan başka bir ankete göre Ukraynalılar, ülkelerinin savaşı kazanabileceği konusunda geçmişe kıyasla daha az emin. Ancak yine de çoğunluk, Ukrayna’nın Rusya’yı yeneceğine inanmaya devam ediyor.
Kaynak: Getty Images
Gözler Trump’ın barış planında Donald Trump’ın ABD seçimlerini kazanmasıyla birlikte birçok uzman, barış planıyla ilgili detayların ortaya çıkmasını bekliyor. Trump’ın, seçimden sonraki açıklamaları genellikle “Rusya ve Ukrayna ile çok yoğun çalışacağız,” “Bu durmalı,” “Rusya ve Ukrayna durmalı” gibi belirsiz ifadelerden oluşmakta. ABD basını, Trump’ın Vladimir Putin ile telefonda görüştüğünü ve onu savaşı kızıştırmaması konusunda uyardığını yazdı, ancak Kremlin bu iddiaları yalanladı. Ukraynalı uzmanlar, Trump’ın planının henüz gelişme aşamasında olduğunu ve ekibinin görüşmeler üzerinde çalıştığını düşünüyor. Ukrayna dış politikası üzerine çalışan New Europe adlı düşünce kuruluşunun temsilcisi Alyona Hetmanchuk, bu fikirlerin ya da başka bir şekilde çatışmayı dondurarak sunulacağını söylüyor. Hetmanchuk, “Savaşta cephe dondurulacak, NATO üyeliği sorusu dondurulacak, finansal yardımlar dondurulacak, her şey dondurulacak,” ifade ediyor. Hetmanchuk, bu yaklaşımın Biden Yönetimi’nin tutumunu yansıttığını, ancak Trump ve Cumhuriyetçilerin aksine, Demokratların müzakerelerin Ukrayna tarafından başlatılmasını desteklediğini ve Kiev’e uzun vadeli maddi destek taahhüdü verdiğini hatırlatıyor. Ayrıca, Trump’ın Demokratlardan farklı olarak, Ukrayna’daki müzakere sürecini yönetmek için özel bir temsilci atama niyetinde olduğunu belirtiyor. Kiev, bunu olumlu bir adım olarak değerlendirmektedir. Trump’ın ilk döneminde bu pozisyona tecrübeli diplomat Kurt Volker getirilmişti. Hetmanchuk, “Sürekli Trump’a erişimi olan, etkili bir ‘Bay Ukrayna’ figürüne ihtiyaç var,” yorumunu yapıyor.
Ukrayna ve Rusya, yeni ABD yönetiminin atacağı ilk adımları beklerken, kesin olan bir şey var: muhtemel barış müzakereleri karmaşık olacak ve uzun zaman alacak. Savaşın nasıl sona ereceği, hem Ukrayna hem Rusya için kritik öneme sahip ve iki ülkenin liderleri Zelenskiy ve Putin için bu görüşmelerin sonucu belirleyici olacaktır.
