İran’da kadınların başörtüsü takma zorunluluğunu denetleyen ve ihlal edenleri ağır cezalara çarptıran ahlak polisi, bu kez farklı bir uygulamayla gündeme geldi. Başkent Tahran’da çekilen ve sosyal medyada hızla yayılan bir videoda, iki ahlak polisinin sokakta diz altına kadar inen şort giyen bir erkeği gözaltına aldığı görüldü.[8]
Videoda, sarı yelek giyen iki polisin adamı yakaladığı ve bir süre yürüttükten sonra ters kelepçe takarak götürdüğü iddia edildi.[7] Bu olay, İran’da sadece kadınların değil erkeklerin de kamusal alanda uygun kıyafet giyme baskısı altında olduğunu gözler önüne serdi.
Ülkede kadınların başörtüsü takmamasına yönelik sert yaptırımlar devam ederken[1][2][3], erkeklerin kıyafetlerine yönelik de benzer bir denetim uygulanmaya başlandı. Meclisten geçen yeni yasa tasarısı, erkekler için de “uygunsuz giyimi” tanımlıyor.[6] Buna göre vücudun göğüsten aşağısını ya da ayak bileğinden yukarısını açıkta bırakan giysiler giymek yasak kapsamına giriyor. Ayrıca kamusal alanda çıplak, yarı çıplak ya da uygunsuz kıyafetlerle dolaşanların tutuklanacağı belirtiliyor.[8]
Uzmanlar, İran’da rejimin hem kadınlar hem erkekler üzerinde giderek artan baskıcı uygulamalarının toplumsal tepkiyi körüklediğini belirtiyor.[4][5] Geçen yıl başörtüsü yasağına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınan Mahsa Emini’nin ölümüyle başlayan protestolar, ülke geneline yayılmış ve rejim karşıtı gösterilere dönüşmüştü.[4] Kadınların özgürlük taleplerinin yanı sıra ekonomik sıkıntılar ve yolsuzluk iddiaları da halkın öfkesini artırıyor.[5]
Kaynaklar:
[1] https://www.amnesty.org.tr/icerik/iran-zorunlu-basortusu-yasalarini-uygulamak-icin-kadinlar-gozetim-altinda-tutuluyor-ve-toplu-halde-araclarina-el-konuyor
[2] https://tr.euronews.com/2023/08/10/iranda-yeni-basortusu-yasasi-yolda-kadinlara-agir-cezalar-gelebilir
[3] https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-62139368
[4] https://tr.euronews.com/2022/09/21/iranda-basortusu-krizi-mahsa-amini-protestolari-nereye-gidiyor-tahran-nasil-tepki-veriyor
[5] https://feminisite.net/index.php/2023/05/iranda-kadin-haklari-gizem-aslantepeyle-soylesi/
[6] https://www.aa.com.tr/tr/dunya/iranda-zorunlu-basortusu-kurali-ihlallerine-karsi-yaptirim-yasasi-meclisten-gecti/2996537
[7] https://twitter.com/haber3com/status/1825079477204083002
[8] https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2423405
