Gökbilimciler, James Webb Uzay Teleskopu (JWST) kullanarak, bir kara deliğin kendi galaksisini “açlıktan öldürdüğünü” keşfetti. Bu keşif, GS-10578 olarak bilinen ve “Pablo’s Galaxy” olarak da adlandırılan bir galaksinin incelenmesi sonucu elde edildi[1][2][3].
Bilindiği gibi kara delikler, galaksiyi terk eden gazı fırlatarak, yeni yıldızlar oluşturması için gereken gazı kesintiye uğratabilir. Bu, galaksinin yeni yıldızlar oluşturmasını durdurabilir.
– **Keşif:** JWST, GS-10578 galaksisinin merkezindeki süper kütleli kara deliğin, galaksiyi “açlıktan öldürdüğünü” tespit etti. Kara delik, galaksiyi terk eden gazı 1.000 km/s hızında fırlatarak, galaksinin yeni yıldızlar oluşturması için gereken gazı kesintiye uğrattı[1][2][3].
– **Galaksi:** GS-10578, yaklaşık 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 200 milyar güneş kütlesine sahip bir galaksidir. Bu galaksi, “ölü” olarak kabul edilir çünkü yeni yıldızlar oluşturmayı durdurmuştur[2][3][4].
– **Kara Delik Etkisi:** JWST, kara deliğin galaksiyi terk eden gazı fırlattığını ve bu gazın galaksinin yeni yıldızlar oluşturması için gereken gazı kesintiye uğrattığını tespit etti. Bu, kara deliğin galaksiyi “açlıktan öldürdüğünü” gösteriyor[1][2][3].
– **Teorik Modeller:** Bu keşif, teorik modelleri doğruluyor. Teorik modeller, süper kütleli kara deliklerin galaksiyi terk eden gazı fırlatarak, galaksinin yeni yıldızlar oluşturmasını durdurabileceğini öne sürüyordu[2][3][4].
– **JWST’nin Rolü:** JWST, bu keşifte önemli bir rol oynadı. JWST’nin gelişmiş hassasiyeti, daha önceki teleskopların tespit edemediği soğuk ve yoğun gaz bulutlarını tespit etmesine olanak tanıdı[1][2][3].
Bu keşif, gökbilimcilerin süper kütleli kara deliklerin galaksi evrimi üzerindeki etkilerini daha iyi anlamalarına yardımcı oluyor.
Kaynaklar:
[1] James Webb Telescope Unveils Supermassive Black Hole Starving … https://dailygalaxy.com/2024/09/supermassive-black-hole-starving-host/
[2] Astronomers detect black hole ‘starving’ its host galaxy to death https://www.sciencedaily.com/releases/2024/09/240916115510.htm
[3] Astronomers detect black hole ‘starving’ its host galaxy to death https://phys.org/news/2024-09-astronomers-black-hole-starving-host.html
[4] Monster black hole is starving its host galaxy to death, James Webb … https://www.livescience.com/space/black-holes/james-webb-space-telescope-spots-gigantic-galaxy-starving-its-host-galaxy-to-death
[5] Webb Telescope captures black hole starving an entire galaxy to … https://www.indiatoday.in/science/story/webb-telescope-captures-black-hole-starving-an-entire-galaxy-to-death-2600652-2024-09-16
[6] How do supermassive black holes ‘starve’ their galaxies to halt star … https://www.space.com/supermassive-black-hole-halting-star-formation
[7] James Webb Space Telescope witnesses a black hole ‘killing’ its … https://www.space.com/james-webb-space-telescope-sees-black-hole-kill-galaxy
[8] A black hole ‘starving’ its host galaxy to death – Tech Explorist https://www.techexplorist.com/black-hole-starving-host-galaxy-death/89744/
[9] JWST Confirms Distant Galaxy Was Murdered by a Black Hole https://www.sciencealert.com/jwst-confirms-distant-galaxy-was-murdered-by-a-black-hole