Yeni Uydu Görüntüleri: İsrail’in Gazze’nin Kuzeyini Bölme Planı Belgelendi

Yazan: Benedict Garman, Nick Eardley ve Matt Murphy Unvan: BBC Verify 1 Aralık 2024 BBC Doğrulama Servisi’nin (BBC Verify) analiz ettiği uydu görüntüleri, İsrail’in Gazze’nin kuzeyini diğer bölgelerden ayıran yeni bir askeri bariyer oluşturduğunu ortaya koyuyor. Görüntülerde, İsrail askerlerinin Gazze’nin kuzeyine yayılan bir alanı “temizlediği” gözlemleniyor. Uydu görüntüleri ve videolar, Akdeniz’le İsrail sınırı arasında bulunan yüzlerce binanın çoğunlukla kontrollü patlamalarla yok edildiğini gösteriyor. Ayrıca, İsrail askerlerinin ve askeri araçların bu yeni hat boyunca konumlandırıldığı da görünmekte. Uzmanlar, İsrail’in Gazze’yi “daha etkili bir şekilde denetleyeceği” alanlara ayrıştırmaya çalıştığını belirtiyor. BBC ile görüşen İsrail ordusu sözcüsü, orduya bağlı güçlerin Gazze’nin kuzeyinde “terörist altyapıyı hedef aldığını” aktardı. İsrail, Gazze Şehri’nde yaşayanlara ‘bölgeyi terk edin’ ikazında bulundu. Gazze’de, Refah taarruzuna hazırlanırken yeni çadır yerleşim alanları oluşturulmuş durumda. Gazze’de, İsrail ordusuna ait bir köpeğin saldırısına uğrayan Down sendromlu bir Filistinli, ‘ölüme terk edildi’ şeklinde rapor edildi. İsrail-Lübnan sınırında karşılıklı saldırılar meydana geldi; Netanyahu, “Gerekirse her şeyi yapmaya hazırız” dedi. Haberin sonu Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, 100 binden fazla kişi Gazze’nin kuzeyini terketmiş durumda. Görüntülerde, yerleşim yerleri arasında “temizlenmiş” alanları birbirine bağlayan iki hat tespit ediliyor. Ekim ayı başından itibaren gelen görüntüler, bu iki hat arasında kalan binaların yıkıldığını gösteriyor. Doğudan batıya yaklaşık 9 kilometrelik bir mesafede uzanan bu hat ile Gazze Şehri, kuzeydeki Cibaliye, Beyt Hanun ve Beyt Lahya yerleşimleri arasındaki ayrım oluşturulmuş oluyor. BBC’nin edindiği bilgiye göre, Cibaliye ile Gazze Şehri arasında, İsrail ordusunun taktiksel olarak kullandığı bir güzergah mevcut. İsrail ordusunun çektiği görüntülerde, çok katlı binaların Ekim ayı başından bu yana kontrollü patlamalarla yok edildiği gözlemleniyor. Trump’ın Ortadoğu ve Ukrayna planları ile ilgili senaryolar Ankara’da tartışılıyor mu? İsrail ordusu sözcüsü, BBC’ye yaptığı açıklamasında, ordunun yalnızca “Hamas’ı etkisiz hale getirme” amacı dışında sivil altyapıyı hedef almayı düşünmediğini ifade etti. Başka bir görüntüde, IDF’e ait Humvee tipi zırhlı araçların, İsrail yönünden bu bölgelere doğru hareket ettiği görülüyor. Humvee araçları, diğer askeri araçlar kadar ağır silahlarla donatılmış değil. Dr. Hellyer, bu araçların kullanımını, ordunun bölgedeki güvenliği sağlama konusundaki kararlılığının bir göstergesi olarak yorumlamakta. Bazı yorumcular, İsrail ordusunun varlığının kalıcı bir askeri bölünme anlamına gelebileceğini savunuyor. Bu durumda, İsrail, Gazze’nin kuzey bölgesi ile diğer kısımlarında kimlerin seyahat edebileceğini kontrol altına alabilir. Dr. Hellyer, İsrail askerlerinin uzun vadeli planlarla hareket ettiğini vurguluyor. BBC daha önce de, İsrail’in Gazze’de Netzarim Koridoru ve Philadephi Koridoru’na yönelik yapılar inşa ettiğini aktarmıştı. BBC’nin analizleri, kuzeydeki yeni ayrım noktasının da daha önceki koridorlarla benzerlik gösterdiğini ortaya koyuyor. Binaların ve tarım arazilerinin tahrip edilmesiyle, yeni yollar ve askeri altyapı inşa edilmektedir. Gazze’de ateşkes sürecinde Türkiye’nin rolü ne olabilir? 29 Kasım 2024 Trump’ın Ortadoğu ve Ukrayna planları ile ilgili senaryolar Ankara’da masaya yatırılıyor mu? 25 Kasım 2024 Begin-Sadat düşünce kuruluşundan (Besa) Dr. Eado Hecht, verilerin yeni bir bölünme hattını gösterdiğini kabul etmekle birlikte bunun kalıcı olup olmadığını sorguluyor: “Gazze Şeridi’nin kuzey yerleşimleri ile Gazze Şehri arasında bir koridor mevcut. Buradaki amaç, Hamas ve diğer örgütlerin bu bölgeye dönmesini ve yeniden harekete geçmesini engellemektir.” İsrail, “Generaller Plânı” olarak bilinen yeni bir stratejiyi uygulamakta olduğu iddialarını daha önce reddetmişti. Eski ulusal güvenlik danışmanı Tümgeneral Giora Eiland tarafından ortaya atılan bu strateji, sivillerin kuzeyden ayrılmaya zorlanması, yardım girişlerinin engellenmesi ve bölgenin askeri bir alana dönüştürülmesini öngörüyor. Plana göre, burada kalanlar savaşçılar gibi muamele görmekte ve “teslim ol veya açlıktan öl” ikilemiyle yüz yüze kalmaktadır. Bu durumun Hamas’ı rehineleri bırakmaya zorlayacağı düşünülmekte. İsrail ordusu yaptığı açıklamalarda, hareketlerinin belirli bir plana dayanmadığını, iyi geliştirilmiş askeri stratejilere göre gerçekleştiğini belirtiyor. Ancak kuzeyde abluka altında bulunan binlerce Filistinli sivilin güvenliğiyle ilgili kaygılar artmaya devam ediyor. BM, bölgedeki kalabilecek insan sayısını 65 bin olarak öngörmekte ve Kuzey Gazze’ye 50 gündür yardım girmediği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Abluka nedeniyle, Filistinlilerin “kritik malzeme ve hizmet yetersizliği, aşırı kalabalık ve kötü hijyen koşullar” ile karşı karşıya kaldıkları aktarılmakta. BBC’nin analizleri, Gazze’nin kuzeyindeki nüfusun yüzde 90’ının Ekim başlangıcından bu yana tahliye emirleri aldığını ortaya koyuyor. Sosyal medyada paylaşılan görüntüler, insanların yeni hattın güneyine tahliye edildiklerini belgelemektedir. Ne zaman dönecekleri belirsizliğini korurken, İsrail Dışişleri Bakanlığı, sivillerin savaş sonrasında geri dönmeleri konusunda ısrarcıdır. Uydu görüntüleri Gazze’nin kuzeyindeki yerinden edilme durumu hakkında bilgi sağlıyor. Geçici barınma sağlaması beklenen çok sayıda çadırın ortadan kalktığı görülmekte. Geride kalan bölgede yıkılan binalar ve askeri faaliyetlere dair izler gözlemleniyor. Uzmanlar arasında, bu yeni hattın ne kadar süreyle kalacağına dair görüş farklılıkları bulunmaktadır. Dr. Hellyer, bu hattın Filistinlileri bölgede kalıcı olarak dışlamak amacıyla oluşturulduğunu kaydediyor. “Kişisel olarak, gelecek 18 ay içinde kuzeye yönelik Yahudi yerleşimcilerin yerleştirileceği kanaatindeyim. Bu yerleşimler askeri karakol ya da benzeri bir isimle anılacak ve buradan yayılmaya devam edilecektir.” İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, askeri varlığın Gazze’yi işgal etmesi ve Filistinli sivillerin yaklaşık yarısını iki yıl içinde bölgeyi terk etmeye “teşvik etmesi” gerektiğini belirtmişti. Ancak İsrail hükümeti, savaş sona erdikten sonra Gazze’de yerleşim alanları inşa etmeyi planladığını yalanlamakta ve Dr. Hecht, bu öngörülerin bazı aşırı milliyetçi bakanlar için sempati uyandıran bir “hayalden” ibaret olduğunu ifade etmektedir. Dr. Hecht, “Üç koridorun tümü (güneyde Philadelphi, Gazze Şehri’nin hemen güneyinde Netzarim ve Gazze Şehri’nin hemen kuzeyindeki yeni koridor), kontrol amaçlı kullanılmaktadır” diyerek, “İsrail’in bu varlığının süresi, savaşın nasıl ve ne zaman sona ereceğine bağlıdır” diye ekliyor.