Başlık: Kıtalararası Balistik Füze Nedir?
Kaynak: Getty Images Yazan: Mark Shea Unvan: BBC Dünya Servisi Tarih: 22 Kasım 2024
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’e göre Rusya, Ukrayna’yı bir silah denemesi alanı olarak kullanıyor. Zelenskiy, Perşembe günü Dnipro’da gerçekleştirilen bir saldırıya ilişkin, “Tüm parametreler, hız ve irtifa, bir kıtalararası füzeye işaret etti” açıklamasında bulundu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın “durdurulması imkânsız” bir balistik füze ile hedef alındığını ifade etti. Ayrıca, bu saldırının Oreşnik adını taşıyan yeni bir “konvansiyonel orta menzilli füzeyle yapıldığını” söyledi.
Peki, kıtalararası balistik füze (ICBM) nedir ve kullanımı neden bu kadar önemlidir? ICBM, ismi gereği, savaş başlıklarını çok uzak mesafelere ulaştırmak için tasarlanan silah sistemleridir. Bu füzeler, birden fazla savaş başlığı taşıyabilmekte, bağımsız bir şekilde hedef bulabilmekte ve çeşitli hedefleri vurabilmektedir. Sovyetler Birliği, Ağustos 1957’de ICBM’leri ilk deneyen ülke olmuştur. Şu anda, Rusya’nın yanı sıra ABD ve Çin’in de karadan fırlatılan ICBM envanteri büyüktür. İngiltere, Fransa, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore gibi ülkeler de daha az sayıda bu tür karadan veya denizaltılardan fırlatılan füzelere sahiptir.
ICBM’ler, benzer savaş başlıkları taşıyan diğer balistik füzelere kıyasla daha geniş menzil ve hız kapasitesine sahip olmaktadır. Uzmanlar, “Rusya bu hızla devam ederse, Ukrayna’nın doğu cephesi çökebilir” uyarısında bulundular.
ICBM’lerin menzil sınırı nedir? Standart tanıma göre, kıtalararası balistik füzelerin menzilinin 5500 kilometreyi aşması gerekmektedir. Bazı ICBM’ler bunun çok daha üzerinde bir menzil kapasitesine sahiptir. Rus füzelerinin, ülkenin güneyindeki Astrahan bölgesinden fırlatıldığına inanılmaktadır. Rus ICBM’leri, 10 bin kilometreyi aşabilen bir menzil sunmaktadır ve bu da teorik olarak, bu bölgeden fırlatılan füzelerin ABD’nin doğu kıyılarına kadar ulaşmasına olanak tanımaktadır.
ICBM’ler hangi hızda hareket ediyor? Bu füzeler, saatte 24.500 kilometreye kadar hızlanabilmekte, yani saniyede 7 kilometre kadar yol alabilmektedir. “Balistik füze” adını almasının nedeni, atmosfere çıktığında roket güç kullanarak hareket etmesi ve daha sonra hedefe doğru alçalan bir rota izlemesidir. Bu sayede çok yüksek hızlara ulaşabilirler. Düz bir yolda hareket eden, daha yavaş seyir füzelerine göre ise engellenmeleri çok daha zordur.
ICBM’ler nükleer füzeler midir? ICBM’lere hem nükleer hem de konvansiyonel savaş başlıkları yerleştirilebilmektedir. Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya’nın fırlattığı füzenin “herhangi bir sonuca neden olmadığını” iddia etse de, hasar ve kayıplara dair bir açıklama yapılmamıştır.
ICBM’lerin maliyeti nedir? Rusya’nın ICBM programlarına ne kadar bütçe ayırdığı bilinmemekte, fakat ABD’nin harcamaları konusunda bilgiler mevcuttur. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, en son Sentinel ICBM programına 140 milyar dolarlık bir bütçe tahsis etmiştir. Tek bir Sentinel ICBM’in maliyetinin 162 milyon dolar olduğu ifade edilmektedir. Dolayısıyla bu füzeler tüm ülkeler için oldukça maliyetli silah sistemleridir.
Rusya, bu füzeyi neden şimdi fırlattı? Rusya’nın tam ölçekli işgalinin üzerinden geçen 1000 günde, Ukrayna’daki çatışmalar giderek tırmanmaktadır. Ukrayna’nın Ağustos 2024’te 1000 kilometrekareden fazla toprak kazandığı Rusya’nın Kursk bölgesinde Kuzey Kore birliklerinin konuşlandırılması, çatışmayı artıran önemli bir gelişme olarak öne çıkmaktadır. Bunun bir sonucu olarak, ABD Başkanı Joe Biden, Atacms füze sistemlerinin Rusya içinde kullanılmasına ilk kez izin vermiştir. Ayrıca, İngiltere ve Fransa’nın Storm Shadow/Scalp füzeleri de Rusya içerisindeki hedeflere fırlatılmıştır. Tırmanan çatışmalar, seçilmiş Başkan Donald Trump’ın Beyaz Saray’a geri dönme hazırlığı yaptığı bir dönemde yaşanmıştır. Trump, Ukrayna’daki savaşı 24 saat içinde bitirmeyi taahhüt etmiş, ancak bu sürecin nasıl yapılacağına dair bir açıklama yapmamıştır.
