Hollanda’da Kuran ve Dil Kurslarına Sert Kontrol: Neler Oluyor?

Hollanda, Kuran ve dil eğitimi veren hafta sonu okullarını denetim altına almayı planlıyor. Hükümetin, gelecek yıldan itibaren uygulamaya koyacağı yeni düzenleme ile çocukları “nefret, şiddet veya ayrımcılığa yönlendiren” kurslar kapatılacak ve bazı ders materyalleri ile öğretmenlere yasak getirilebilecek. Dini topluluklar, bu yasal düzenlemeye “inanç özgürlüğüne aykırı olduğu” gerekçesiyle itiraz ediyor. Temel Eğitimden Sorumlu Devlet Bakanı Mariëlle Paul’a göre, Amsterdam’da gerçekleşen Ajax – Maccabi Tel Aviv maçı sonrası yaşanan olaylar, yeni düzenlemenin toplum değerlerine aykırı davranan bireylerle mücadeledeki önemini vurguladı. Hollanda’da, devlet yardımı almayan ve resmi olarak tanınmayan hafta sonu okulları ve kurslarının yasal denetimi mümkün değildi. 2018 yılında Ankara’nın desteğiyle açılan bu kurslar, Türkiye kökenli göçmen çocuklara dil ve kültür eğitimi vermek amacı taşıyordu ve bu durum, denetim tartışmalarını da beraberinde getirdi. Selefilerden oluşan camilerdeki kurslarda çocuklara demokrasi karşıtı görüşler ile LGBT+ bireylere yönelik nefret eğitimi verildiği yönünde bilgiler, tartışmaların artmasına neden oldu. O dönem Başbakan Mark Rutte’nin dile getirdiği endişelerin ardından, hükümet yabancı ülkeler ya da kuruluşlar tarafından finanse edilen bütün kursların denetimi için harekete geçti. Rutte’nin kabinesi tarafından hazırlanan ve meclis çoğunluğu tarafından desteklenen yasal düzenleme, yeni işbaşı yapan sağcı hükümet tarafından yeniden değerlendirilmekte. Temel Eğitimden Sorumlu Devlet Bakanı Paul, yasaya son şekli vererek, bu hafta bakanlar kuruluna sundu. Bakan Paul, Hollanda medyasına yaptığı açıklamada, eğitim müfettişlerinin, Çin devleti tarafından desteklendiği belirtilen hafta sonu okullarıyla Selefi camilerindeki Kuran kurslarına müdahale edemediğini belirterek, bu durumu “rahatsız edici” olarak tanımladı. Paul, okullarda çocukların ayrımcılığa ve nefrete karşı korunmasının önemini vurgularken, bu çabanın okul dışında da devam edeceğini ifade etti. Yeni yasayla birlikte, çocuklara “Hollanda’nın değerleri ve demokrasisiyle bağdaşmayan” görüşlerin aktarıldığı kursların kapanmasına olanak sağlanacak. Nefret, ayrımcılık ve şiddete yönelik eğitim materyalleri ile öğretmenlere de yasak getirilebilecek. Bu yasa, 4-17 yaş arası çocukların katıldığı tüm resmi olmayan Kuran kursları, gençlik dernekleri ve Çin okulları gibi hafta sonu faaliyetlerini kapsayacak. Yeni düzenlemeye göre belediyeler, güvenlik birimleri, veliler, öğretmenler veya kursların mülk sahiplerinden gelen ihbarlar eğitim müfettişleri tarafından incelenecek. Bakan Paul’a göre, denetim yalnızca yasaların ihlaline dair makul bir şüphe bulunduğunda ve bağımsız bir tavsiye organının onayı ile mümkün olabilecek. Yasal düzenleme, başta Müslümanlar olmak üzere Hollanda’daki çeşitli dini toplulukların tepkisini çekti. Dini topluluklar, bu yasanın inanç özgürlüğü ile zıt olduğunu ileri sürüyor. Bakan Paul ise, düzenlemenin yalnızca Kuran kurslarını değil, aynı zamanda Çin okulları ve gençlik dernekleri gibi tüm gayri resmi hafta sonu etkinliklerini kapsadığını bildirdi. Hollandalı bakan, iyi niyetle faaliyet gösteren kursların bu düzenlemeden endişe duymalarını gerektiren bir durumun bulunmadığını ifade etti. Süreç, Türk hükümetinin 2018 yılında Avrupa’daki göçmen çocuklarının dil ve dinlerini unutmamaları amacıyla Hollanda’da hafta sonu okullarının açılmasını kararlaştırmasıyla başladı. Türkiye, Hollanda, Almanya, Fransa ve Belçika’daki okullara 15 bin euro para ve eğitim malzemesi desteği sağladı. Aşırı sağ grupların tepkileri üzerine, dönemin başbakanı Mark Rutte, bu okullarla ilgili kaygılarını dile getirdi. Aynı dönemde Hollanda’da Selefi camilerdeki Kuran kurslarında çocuklara demokratik değerlere karşı fikirlerin aşılandığına dair haberler, hükümetin kapsamlı bir inceleme başlatmasına sebep oldu. Hollanda hükümeti, 2022’de “paralel toplum tehdidine” karşı hafta sonu okullarının denetim altına alınması için adım attı. Rutte’nin yönetimindeki hükümet, çocuklara ayrımcılığı, hoşgörüsüzlüğü ve izolasyonu aşılayan “paralel toplumun” önüne geçmek amacıyla, 2025 yılı itibarıyla yürürlüğe girmesi beklenen bir yasal düzenleme hazırladı. Başka ülke veya kuruluşlarca finanse edilen hafta sonu okullarının denetimi öngörülen bu düzenleme, meclis çoğunluğu tarafından da desteklendi. Bunun üzerine Türk hükümeti, yaşanan tartışmalar sonrasında Hollanda’daki göçmen çocuklarına dil ve kültür eğitimini internet üzerinden vermeye başladı.