Hayır, buradaki başlığımdan William Faulkner’dan bu küçük alıntıyı yaparak genel kadercilik fikri hakkında kehanet yapmayacağım. Her neyse, büyük Amerikalı romancı Faulkner’dan alıntı yapmak serbesttir. Anlaşılması üsluptan daha kolay olan bu ters cümlede ortaya koyduğu eşsiz bilgeliği bölgemizdeki bazı uluslararası gelişmelerde görmeye çalışalım.
Batı Şeria’daki her Filistinlinin bildiği gibi, bu henüz tam anlamıyla bir “intifada” değil ama çok büyük bir patlamaya doğru gidiyor; Filistinliler ya acı çekecek ya da yazın son günlerini kendi memleketlerinde geçirecek. Beklenmedik ve bir o kadar da planlanmamış olan son Şabat Günü patlaması benim bahsettiğim patlama değil. Bu sadece “Derin İsrail”e, işgal altındaki topraklarda ve Kudüs’ün işgal altındaki kısmındaki sıradan Filistinlilerin hayatını biraz daha zorlaştırmak için beklediği şeyi ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun göreve başladığından beri aradığı nefes alanını verdi. başbakanlığı geri aldı.
Şabat’ın gerçek özü
Gerçek Şabat veya Şabat, yalnızca onu “her iki dünyada da kutsanmış” olarak işaretleyenleri değil, aynı zamanda diğerlerine de “gerçek mutluluğu” verecektir. Komşunuzun topraklarını haksız yere işgal ediyorsanız, kutladığınız Şabat size “gerçek Tanrı’yı, yaşamın amacını bulmanızı” sağlamaz. Komşularınızın evlerini işgal ettiğinizde nasıl acı çekeceğinizi bile bilemezsiniz. Ne mutlu olacaksın, çünkü komşularına yaşattığın eziyeti haklı çıkaramazsın. Gözyaşları gözyaşı doğurur. Yom Kippur, 50. yıl dönümünde hâlâ sonucu olduğu adaletsizliği besliyor. İşgal baskıyı üretir; Hele ki o toprakların meşru sahiplerinin onlarca, hatta yüzyıllar önce açtığı su kuyularına tonlarca çimento döktüğünüzde! Mutluluklar çoğalır, acılar paylaşıldıkça diner. Kimse işgalcilerin sevincini, üzüntüsünü paylaşmıyor.
İsrail’in yapması gereken, 1967 sınırları içerisinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için müzakere masasına gelmektir. Ancak o zaman gerçek Şabat’ı bulurlar ve huzur ve güven içinde yaşarlar.
Şimdi dikkatimizi yine İsrail işgali altında olan bir yere çevirelim: Suriye. Unutmayalım ki İsrail, Suriye’nin başkenti Golan Tepeleri’nin veya tarihi adıyla Jawlani Platon’un yalnızca 320 kilometre (200 mil) kuzeyinde, Batı Şeria’nın yarısı kadar büyük bir alanı işgal ediyor. İsrail, Haziran 1967’de Altı Gün Savaşı olarak adlandırılan dönemde Şam kapılarına kadar burayı işgal etti. Bu, Arap tarih kitaplarının deyimiyle basit bir “Naksah” (gerileme) değildi. Mısır, Suriye, Ürdün, Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt (ve küçük müdahalelerle Lübnan ve Pakistan) İsrail’e saldırdı; ama topraklarını üç kat artırdı. İsraillilerin “Auschwitz’in sınırları” dediği bölgenin yerini Batı Şeria, Sina ve Kudüs’ün büyük bir kısmı almıştı. İsrail çok geçmeden Doğu Kudüs’ü ve Golan Tepeleri’ni ilhak etti. İsrail, 56 yıl sonra hâlâ işgal ettiği toprakları yönetiyor ama ne huzuru bulabildi, ne de işgal ettiği halka huzur sağlayabildi.
İsrail’in Golan’ı işgal etmesinden sonra Suriye
Suriye’deki siyasi ve toplumsal yapının çöküşünün izini, İsrail’in Golan Tepeleri’ni işgaline kadar takip edebiliriz. Düşman başkente o kadar yakındı ki, Suriye Baas Partisi Nureddin el-Atassi’yi cumhurbaşkanı olarak tutmakta güçlük çekti ve çok geçmeden Beşar Esad’ın babası Hafız Esad, cumhurbaşkanını ve hükümeti devirdi ve kendi diktatörlüğünü kurdu. Oğlu liderliği devraldı çünkü babası devleti mezhepçi çizgilerde örgütlemişti; Sünniler (aralarında Suriyeli Kürtler de var) ve Alevi olmayanlar siyasi kurumların figüranları haline gelirken, Aleviler ordunun, istihbaratın, bürokrasi ve güvenlik aygıtlarının kontrolünü ele geçirdi. Hafız ve oğlu, Suriyeli Kürtlerin temel insan haklarını reddetti.
Bu diktatörlük, Suriye’deki Arap Baharı’nın en kanlı versiyonunu tetikledi: Beşar Esad kendi halkını bombaladı, çeyrek milyon insanı öldürdü ve 11 milyonu evlerinden uzaklaştırdı; bunların yaklaşık 7 milyonu Suriye’de ve 4 milyonu şu anda Suriye’de. Çoğunlukla Türkiye, Lübnan ve Ürdün olmak üzere yurtdışındaki mülteciler.
Bu, eski ABD Başkanı George Bush’un “İslam’a Karşı Savaş”ının mimarları için en iyi fırsatı sağladı (ah! “İslam’a karşı” dedim? Değil mi? Çoğu kişi bunun “teröre karşı” olarak ifade edilmesi gerektiğini varsayıyordu). ABD, savaşını Irak’tan Suriye’ye getirebilirdi ama Suriye’de terörist yoktu!
Dönemin başkan adayı Donald Trump’ın da söylediği gibi, Başkan Barack Obama ve Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Afganistan’da yarattıkları “teröristleri” Suriye’ye ithal etmişlerdi. Kimse bu “Afgan Arapların” nasıl kıtalar arası dolaşarak Suriye’ye geldiklerini ve ülkenin üçte ikisini işgal ettiğini fark etmedi. Ama bir şekilde başardılar. Artık “düşman” (birçok isimle anılan: IŞİD) ortada olduğuna göre, ABD’nin onlarla savaşacak müttefiklere ihtiyacı vardı. Türkiye oradaydı ve zaten Suriye-Türkiye sınırında ortaya çıkan teröristlerle mücadele ediyordu. Ancak ABD’nin aklına daha iyi bir fikir geldi: PKK’lı teröristleri, IŞİD’le mücadele için Irak’ta sakladıkları mağaralardan fiziki olarak Suriye’ye taşıdılar.
IŞİD’in Suriye’yi işgal ettiği iddiasını sırf tartışma olsun diye kabul etsek bile, terörle teröristlerle mücadele etmenin anlamsızlığı çok açıktı ve yeni Başkan Donald Trump da bunu kabul etmişti; Savunma şefinden Türkiye’nin onları yok edebileceği bir yol bulmasını istedi. Ama biliyorsunuz: Savunma başkanı ve Suriye elçisi istifa etti ve ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Suriye’den tek bir askeri bile çıkarmamıştı. Tam tersine: Türkiye sınırında sözde Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (AANES), diğer adıyla “Rojava” adlı, kuzeydoğu Suriye’de fiili özerk bir bölge olan bir “Kürt devleti” kurdular. Türkiye, PKK’nın bu uzantısı PYD-YPG’yi ya da ABD Ordusu Generali Raymond Thomas’ın onlara verdiği süslü isimle SDG’yi iki kez güneye itmiş, ancak sınırın kuzeyindeki Türk kasabalarını taciz etmeye ve eğitim vermeye devam etmişti. Teröristler ve onların Türkiye’ye sızması.
‘PKK’nın tamamı artık hedefte’
Geçtiğimiz günlerde Ankara’ya ulaşan bir ekip, yaz tatilinden dönmek üzere olan TBMM’nin yanındaki emniyet binasına saldırmaya çalıştı. Türkiye, PKK/YPG’nin yanında konuşlanan ABD askerlerini, BM düzenlemeleri uyarınca Türkiye’nin sınır ötesi operasyonlarının meşru hedefi olan teröristlerden uzaklaşmaları konusunda uyardı.
“Yolunuza çıkacak her şeye hazır olun ya da yoldan çekilin!” Yeni Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Suriye’nin kuzeyindeki “üçüncü tarafları” net bir şekilde uyarmasıyla Türkiye, Suriye’deki dost ve düşmana bunu ilan etti.
“Suriye ve Irak’ta altyapıdan enerji tesislerine kadar PKK/YPG’ye ait her şey artık güvenlik güçlerimizin meşru hedefleridir.”
CENTCOM, Türkiye’nin uyarısını dikkate almak yerine, teröristlerin sığınakları üzerinde keşif uçuşu yapan silahlı Türk İHA’sını düşürmeyi tercih etti. CENTCOM sosyal medyada (ve Pentagon’daki patronları bunu hemen sildirdiler) “Türkiye’nin terörle mücadele operasyonlarının bölgesel istikrarı tehdit ettiğini” söyledi.
Eski kötü günlerde, bir ABD kuvvetinin merkezi komutanlığından gelen böyle bir mesaj bazı Türk yetkililerin tüylerini diken diken edebilirdi! Ama artık değil. CENTCOM’un mesajı sosyal medyada yayınlanırken bile Türkiye, ABD’nin müttefiki PKK/YPG teröristlerini yok etmek için bir yenisini, bir yenisini ve bir yenisini daha gönderdi.
Neden? Çünkü “eğer acı çekmem gerekiyorsa, bunu yapabilirim.”
