Yerel uzmanlara göre, bu yıl Türkiye’nin güney kıyısındaki 20 kumsalda yumurtalarından çıkan 445 bin 592’si Caretta ve 143 bin 520’si yeşil kaplumbağa olmak üzere nesli tehlike altında olan toplam 589 bin 112 deniz kaplumbağası yavrusu denize açıldı.
Hayatlarının neredeyse tamamını denizde geçiren ve yalnızca mayıs-eylül ayları arasında yumurtlamak için karaya çıkan deniz kaplumbağası türlerinin neredeyse tamamı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Deniz kaplumbağası yumurtalarının bulunduğu 20 Türkiye kumsalında koruma çalışmaları sürüyor. Bilinen yuvalama alanlarının korunması, türün hayatta kalması için çok önemlidir, çünkü genellikle her yıl yuva yapmak için yumurtadan çıktıkları aynı sahile dönerler ve orijinal noktaya geri dönmek için Dünyanın manyetik alanını kullanırlar.
Kıyı şeritleri çevre kirliliği, iklim değişikliği, plajların olumsuz kullanımı, ses ve ışık kirliliği gibi birçok tehditle karşı karşıyadır. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP), “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Habitatlarının Korunmasına İlişkin Sözleşmeler” ve “Avrupa’nın Deniz Çevresi ve Kıyı Alanlarının Korunmasına İlişkin Sözleşmeler” kapsamında çalışmalar yürütmektedir. Türkiye’nin taraf olduğu Akdeniz’dir. Çalışmalar, nesli tükenmekte olan türler ve onları koruma yolları hakkında daha fazla bilgi edinmeyi amaçlıyor. Bakanlığın çabaları sonuç vermeye devam ederek her yıl binlerce yavru deniz kaplumbağasının güvenli bir şekilde denize ulaşmasını sağlıyor.
Bu kapsamda bakanlık, deniz kaplumbağalarının, yuvalarının ve kıymetli yavrularının korunması amacıyla 20 bölgede belirlenmiş yuvalama alanları ayırdı. Bu alanların 14’ü DKMP’nin denetimi altında olup, “Özel Çevre Koruma” alanı olarak adlandırılan diğer alanlar ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından korunmaktadır.
Koruma çalışmaları kapsamında turistlere, sanayicilere ve yöre halkına plajın nasıl kullanılacağı konusunda bilgi veriliyor ve bilinçlendirme çalışmaları yapılıyor. Tel kafesler de hem kumun altına hem de yuvaların yakınındaki yüzeye kurulur. Kuluçkadaki yumurtaların güvenliğini sağlamak için ışık, aşırı gürültü ve ziyaretçilerle ilgili kısıtlamalar da mevcuttur.
Koruma çalışmalarının yanı sıra deniz kaplumbağaları, beslenme ve göç şekilleri gibi bilgilerin belirlenmesi amacıyla uydu vericileri aracılığıyla da takip ediliyor. Araştırma ve koruma çalışmaları üzerinde çalışan Kaplumbağa Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi de dahil olmak üzere Akdeniz kıyısındaki çeşitli kuruluşlar hasta veya yaralı kaplumbağaların tedavisine de yardımcı oluyor. Yaralı kaplumbağalar, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon için merkezlere getiriliyor ve mümkünse tamamen iyileştikten sonra tekrar denize bırakılıyor.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’nin Akdeniz kıyısındaki Antalya ilindeki plajlarda yaklaşık 3.600 caretta caretta yuvası sayılmıştı. Avrupa’nın en büyük Caretta caretta yuvalama alanlarından biri olan Antalya’nın Belek ilçesinde 2.000, Kızılıot ilçesinde ise 1.600 kadar yuva tespit edildi.
