Sednaya Cezaevi: Yer altında tutulan ‘on binlerce kişiye’ henüz ulaşılamadı
Suriye’de Beşar Esad yönetiminin sona ermesinin ardından, Şam’ın dışında bulunan Sednaya Askeri Hapishanesi’ni boşaltma çalışmaları devam ediyor. Beyaz Baretliler olarak bilinen sivil savunma ekipleri, yer altındaki gizli alanlara ulaşmaya çabalıyor. Bu alanlarda hâlâ ‘on binlerce kişi’nin tutulduğu tahmin ediliyor. Şam Valiliği’nden yapılan açıklamada, “Görevlilerin, CCTV kameralarında görüntülenen 100 binden fazla tutsağı serbest bırakmak için gerekli adımları henüz atamadıkları, elektronik kapıları açamadıkları” belirtildi. Yetkililerin hapishanenin eski güvenlik görevlilerinden, elektronik kapıların şifrelerini başkent Şam’a giren muhaliflerle paylaşmalarını istedikleri bildirildi. Bu muhalifler, Halka hâkimiyet sağladıktan sonra birçok mahkumu salıvermişti. BBC’ye konuşan Beyaz Baretliler yetkilileri, üç ekiplerinin, diğer sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte ve cezaevinde görev yapanlarla koordineli bir şekilde çalıştıklarını dile getirdi. Yetkililer henüz, iddia edildiği gibi, ‘gizli bir kapıya’ ulaşamadıklarını ancak ‘hapishanenin girişlerini ve gizli yollarını’ bilen kişilerin yardımıyla arama faaliyetlerini sürdüreceklerini ifade etti.
Sednaya Cezaevi, Suriye’nin başkenti Şam’a 30 kilometre mesafede yer alıyor ve Suriye Savunma Bakanlığı’na bağlıydı. Devrilen Esed yönetimiyle özdeşleşen bu cezaevi, Suriye’de ‘işkence üssü’ olarak tanınıyor. Türkiye merkezli Sednaya Hapishanesi Tutuklular ve Kayıplar Derneği (ADMSP), 2022’de yayınladığı bir raporda cezaevi hakkında “Gerçekten bir ölüm kampına dönüştü” değerlendirmesini yaptı. 2011-2018 yılları arasında bu cezaevinde 30 binden fazla kişinin öldüğü veya işkence, tıbbi yardım eksikliği ya da açlık nedeniyle yaşamını yitirdiği sanılıyor. 2018-2021 döneminde ise en az 500 kişinin daha cezaevinde yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir.
Uluslararası Af Örgütü’nün 2017’deki raporuna göre, 2011’den beri Sednaya’da gerçekleşen cinayet ve işkenceler, Suriye’deki sivil nüfusa yönelik yaygın ve sistematik bir saldırının parçası olarak gerçekleştirilmiştir. Sosyal medya üzerinde, Sednaya’yı basan muhaliflerle birlikte cezaevinden serbest bırakılanların görüntüleri de paylaşılmıştır. Bu görüntülerde özgürlüğüne kavuşanlar arasında annesiyle birlikte bulunan küçük çocuklar da yer almakta, bazı bireylerin işkence nedeniyle yürüyemediği, bazılarının ise cezaevinden ‘sürünerek’ çıktığı görülmektedir.
